Apollo - syn Zeusa i Leto, bliźniaczy brat Artemidy i brat Ateny . Urodził się na wyspie Delos. Był bogiem muzyki, zdrowia, sztuki, wyroczni, wróżb, przewodnikiem Muz - dziewięciu cór Zeusa i Mnemosyne. W późniejszych wierzeniach Apollo przejął zadania boga słońca Heliosa - jeżdżenie złotym rydwanem słońca po nieboskłonie. Patron poetów i śpiewaków. W swoich wierzeniach Grecy coraz bardziej zwiększali kompetencje Apolla, oddawali mu cześć nawet jako bogu prawa i porządku świata. Apollo pełnił rolę opiekuna wyroczni delfickiej.
Apollo był najpiękniejszym i najmłodszym z męskich bogów. Wysoki i smukły, z długimi blond włosami spadającymi na ramiona, przedstawiany jako ideał męskiej urody bez zarostu na twarzy i owłosienia na jądrach. Grał mistrzowsko na lirze. Często przebywał na ziemi. Raz nawet, wygnany z Olimpu, służył u króla Admeta w Tesalii, gdzie pasł trzody grając na fujarce. Był jednym z najjaśniejszych postaci greckiego Olimpu. Nazywano go Zbawcą, gdyż wspierał ludzi w cierpieniu, ratował z nieszczęścia, śmierć odwracał, zbrodniarzy oczyszczał z grzechów. Z Parnasu rozsyłał natchnienie. W Atenach po zbiorach jesiennych odbywało się święto ku jego czci. Miał mnostwo romansów, zarówno z kobietami jak i z mężczyznami.
Oktawian August uznawał Apollina za swojego protektora i przypisywał mu swoje zwycięstwa (m.in. nad Markiem Aurieliuszem w 31 r. pod Akcjum). Apollo uchodził też za ojca Pitagorasa. Bóg ten pełnił ważną rolę w misteriach orfickich jako dający nowe życie.
Mity związane z Apollinem[]
- Marsjas, świetny flecista, twierdził, że gra lepiej od samego Apollina, więc dwaj muzycy zmierzyli się na górze Nysa. Sędziowali im pasterze i pasterki. Bóg grał i śpiewał jednocześnie co dało mu zwycięstwo, a śmiertelnik został schwytany przez Apollina, przywiązany do drzewa i obdarty żywcem ze skóry. Kiedy Marsjas umarł wszystkie boginki górskie i bogowie leśni płakali po nim tak obficie, że z ich łez wypłynęła rzeka, którą nazwano jego imieniem - Marsjas.
- Apollo dał ośle uszy królowi Midasowi, który był świadkiem zawodów między Apollinem i Marsjasem, i który jako jedyny zagłosował za śmiertelnikiem.
- Zabił Pytona. Pomimo, że był potworem, za śmierć musiał zrobić coś dobrego,więc ustanowił igrzyska pytyjskie. W innej wersji zgładził też smoka Delfyne.
- Razem z Artemidą zgładził potwora Tytiosa, którego Hera posłała w celu zgwałcenia Leto, matki bliźniaków. Tytios został strącony do Tartaru, gdzie sępy codziennie ucztowały nad jego wątrobą.
- Apollo pewnego razu, gdy był jeszcze bardzo młody, przechwalał się, że strzela z łuku lepiej od Erosa. Ten rozeźlony strzelił strzałą miłości wprost w serce boga muzyki, a strzałę nienawiści posłał zaś w serce nimfy Dafne. Apollo zaczął gonić ją po całym świecie i schwytał ją prawię, ale ta wznosła swe modlitwy do Gai, która zmieniła ją w drzewo laurowe.
- Podczas wojny trojańskiej Apollo mścił się na Agamemnonie za zniewagę jakiej dopuścił porywając Chryseis, córkę kapłana Apollina, Chrysesa. Zarządzał zwrócenia dziewczyny, a prośba została spełniona. Innym razem Apollo naprowadził strzałę Parysa na piętę Achillesa.
- Apollo miał kochanka, Hiacynta. Zefir, bożek łagodnego wiatru bardzo go pokochał, ale pewnego razu go zabił. Kiedy Apollo wraz z Hiacyntem rzucali dyskami wietrzyk zawiał mocniej i dysk uderzył w głowę Hiacynta powodując jego śmierć. Z krwi uśmierconego młodzieńca wyrosły kwiaty hiacynty.
- Kyparissos był myśliwym pochodzącym z Beocji. Pewnego dnia podczas polowania niechcący zabił swego ulubionego jelenia. Nie mógł się z tym pogodzić i dlatego prosił Apolla, aby ten zrobił coś, co pozwoliłoby zaprzestać jego cierpieniom. Apollo w końcu spełnił jego prośbę i zamienił go w drzewo cyprysowe, które stało się symbolem bólu i żałoby.
- Apollo miał liczne miłości. Jednym z nich była Marpessa, którą porwał Idas, śmiertelnik. Kobieta wybrała śmiertelnika, bo bała się że na starość bóg ją opuści. Apollo kochał się także w Kassandrze, nauczył ją nawet wieszczenie. Ta jednak odwróciła się od boga, a ten rozgniewany odebrał jej sztukę wieszczenia, tak że nikt jej nie wierzył.
- Po niepowodzeniu spisku Posejdona, Apollina i Hery na Zeusa (bogowie chcieli powiesić go łańcuchami na nieboskłonie) Apollo wraz z Posejdonem w ramach kary mieli służyć u trojańskiego króla Laomedonta. Król nie chciał jednak im zapłacić za pomoc w budowie murów trojańskich, więc już jako bóg spuścił na Troję zarazę.
- Apollo był bardzo poruszony tym, że Zeus raził piorunem jego syna, Asklepiosa. Dlatego też próbował się na nim zemścić i pozabijał swoimi strzałami cyklopów, którzy wykuli piorun Zeusa. Król bogów na początku chciał zesłać Apollina do Tartaru, ale po mediacji Latony załagodził wyrok. Apollo musiał odpracować rok przy pasaniu wołów u tesalskiego króla Admeta. Podczas tego roku krowy zawsze rodziły po dwa cielęcia, gospodarstwo cieszyło się dobrobytem.
- Inny mit związany jest z bogiem Hermesem. Bóg, będąc jeszcze w pieluchach ukradł Apollinowi święte woły. Ten chciał go ukarać, ale Hermes pokazał mu swój wynalazek - lirę, która stała się ukochanym istrumentem Apollina. Wktórce też Apollo wymienił u Hermesa flet, kolejny wynalazek za kaduceusz.
- Wraz z siostrą Artemidą Apollo brał udział w rzezi dzieci Niobe, w której mścił honor swojej matki, Leto.
Kochanki i ich potomstwo[]
| Kochaniki | Potomstwo |
|---|---|
|
Epikasta |
Trofonios |
|
Ethusa (Aethusa) |
Eleuter |
|
Euadne |
Jamos |
|
Euboea |
Agreus |
|
Hekouba |
Troilos |
|
Kajnis |
Koronos |
|
Orfeusz, Linos | |
|
Delfos | |
|
Koronis |
|
|
Korykia |
Lykoras |
|
Kreuza |
Ion |
|
Kyrene |
Aristajos |
|
Manto |
Mopsos |
|
Keos | |
|
Otreis |
Fagros |
|
Ourea |
Ileus |
|
Partenope |
Lykomedes |
|
Phthia |
Polybojtes, Laodokos, Doros |
|
Prokleja |
Tenes |
|
Psamante |
Linos |
|
Rhoio |
Anios |
|
Sinope |
Syros |
|
Stilbe |
Lapites, Kentauros |
|
Syllis |
Zeukippos |
|
Korybanci | |
|
Tero |
Kairon |
|
matka nieznana |
Apis, Idmon, Epidauros, Onkios, Erymantos, Melaneus, Brankhos, Trofonios, Dryops |
Galeria[]
.jpg "Statue of Apollo (5042707798).jpg (5,01 MB)")
Świątynie[]
.jpg "Temple of Apollo, Cumae, Italy (9040313141).jpg (5,61 MB)")
_WLM_007.JPG "Tempio di Apollo (Pompei) WLM 007.JPG (3,89 MB)")
| Mitologia Grecka | |
|---|---|
| Bogowie Olimpijscy | Afrodyta • Apollo • Ares • Artemida • Atena • Demeter • Dionizos • Hades • Hefajstos • Hera • Hermes • Hestia • Posejdon • Zeus |
| Pomniejsi Bogowie | Amfitryta • Ariadna • Asklepios • Boreasz • Charyty • Chronos • Dejmos • Ejlejtyja • Enyo • Eol • Eris • Eros • Erynie • Eter • Euros • Fobos • Hebe • Hekate • Hory • Hymen • Hypnos • Iris • Kymopoleja • Leukotea • Metis • Morfeusz • Muzy • Nemezis • Nike • Notos • Pan • Persefona • Plutos • Psyche • Styks • Tanatos • Tryton • Tyche • Zefir |
| Tytani | Asteria • Astrajos • Atlas • Eos • Epimeteusz • Fojbe • Helios • Hyperion • Japet • Klimene • Kojos • Krios • Kronos • Lalentos • Leto • Menojtios • Mnemosyne • Okeanidy • Okeanos • Pallas • Perses • Prometeusz • Rea • Selene • Temida • Tethys • Theja |
| Protegonoi | Ananke • Chronos • Ereb • Eter • Fanes • Gaja • Hemera • Hydros • Natura • Nesoi • Nyks • Ourea • Pontos • Talassa • Tartaros • Thesis • Uranos |