Zmiany: Gaja

Wersja z 11:07, 13 lip 2018

Gaja (gr.Gaja)– prabogini Ziemi, płodności i macierzyństwa, małżonka Uranosa, Matka-Ziemia.

Gaja i Uranos byli pierwszą grecką parą bogów, która wyszła z Chaosu. Gaja w mitach ukazywana była jako przeciwniczka aktualnie rządzących bogów.

Na początku nie podobało jej się zachowanie Uranosa, który uwięził dzieci Gai z powrotem w jej łonie. Wspierała ona Kronosa w obaleniu ojca. Następnie popierała Zeusa i jego rodzeństwo w walce z tytanami. Kiedy Olimpijczycy przejęli władzę nad światem, wpadła w konflikt z Zeusem, ponieważ ten wrzucił jej dzieci – do Tartaru. Wydała na świat razem z Tartarem plemię gigantów, z którymi walczyły bogowie w gigantomachii. Olimpijczycy wygrali wojnę, ale nie był to koniec ich zmartwień. Gaja wydała na świat potwora Tyfona, którego Zeus przywalił wyspą Sycylią (według, niektórych wersji górą Etną).

Gaja uznawana była za pierwszą władczynię wyroczni delfickiej.

Przedstawiana była w malarstwie wazowym jako stateczna, hoża kobieta na wpół powstała z ziemi, często pokazywana jest scena oddania Erichtoniosa Atenie. W mozaikach pojawia się jako leżąca na ziemi kobieta otoczona duchami Karpoi, bożkami owoców ziemi. W kosmologii natomiast Gaja wyobrażana jest jako dysk otoczony Okeanosem (rzeką otaczającą świat), nad nią znajduje się warta Nieba, a pod nią głębia Tartaru.

Potomstwo Gai

Sama Gaja według najbardziej popularnej wersji wyszła z Chaosu, tzn. z niczego. Inne źródła mówią, że Ziemia wyszła z Hydrosa (Wody). Hygin podaje, że rodzicami Gai mieli być Eter i Hemera.

Hezjod w Teogonii piszę, że prabogami zrodzonymi z Gai byli: Uranos, Ourea i Pontos, Hygin dodaje Tartara, a tradycja orficka Ananke i Chronosa.

Dziećmi Uranosa i Gai byli:

tytani (Okeanos, Kojos, Krios, Hyperion, Japet, Rea, Temida, Mnemosyne, Tetyda i Fojbe)
cyklopi (Arges, Brontes i Steropes)
Hekatonchejrowie (Briareus, Kottus, Gies).
Meliady
Erynie

Dzieci Tartarosa i Gai:

Dziećmi Pontosa i Gai byli:

Dzieci Gai i Posejdona:

Inne dzieci:

Korybanci, Kabirowie, Daktylowie (według niektórych źródeł)
Triptolemos (z Okeanosem)
Dysaules (z Eleusis)
Manes (z Zeusem)
Argos Panoptes
Gegenees
Alpos, Sykeos
Damasen
Anax, Hyllos
Pyton
Ofiotauros
Erichtonios
Kekrops

Dzieci Etera i Gai

Hygin, rzymski pisarz podaje listę dzieci Etera i Gai. Nazwy są łacińskie, ale w nawiasie podano nazwę grecką. Wszystkie te bóstwa to nazwy uczuć, sytuacji, czynów itd.

Dolor (Algea) – pol. Ból
Dolos (Dolos) – pol. Oszustwo
Ira (Lyssa) – pol. Złość
Luctus (Pentos) – pol. Żałoba
Mendacium (Pseudologos) – pol. Kłamstwo
Jusiurandum (Horkos) – pol. Przysięga
Ultio (Poine) – pol. Zemsta
Intemperantia (brak odpowiednika) – pol. Nieumiarkowanie
Altercatio (Amfilogia) – pol. Debata, Dyskusja
Oblivio (Lete) – pol. Zapominanie
Socordia (Aergia) – pol. Lenistwo
Timor (Dejmos) – pol. Strach
Superbia (brak odpowiednika) – pol. Duma
Incestum (brak odpowiednika) – pol. Kazirodztwo
Pugna (Hysmina) – pol. Walka

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{Infobox/Postać|title1 = Gaja|imię = Gaja|inne_imiona = Gaia|domena = ziemia|mitologia = grecka|rodzaj = prabogini|partner = [[Uranos]]|dzieci = Tytani|image1 = [[Plik: Gaja-Gaea-Gaia.jpg]]}}
+[[File:Gaja-Gaea-Gaia.jpg|thumb|1x1px]]
+'''Gaja''' (gr.''Gaja)''– prabogini Ziemi, płodności i macierzyństwa, małżonka Uranosa, Matka-Ziemia.
+Gaja i Uranos byli pierwszą grecką parą bogów, która wyszła z [[Chaos]]u. Gaja w mitach ukazywana była jako przeciwniczka aktualnie rządzących bogów.
-'''Gaja '''''mit. grecka ''- [[Plik:Gaja.jpg|thumb]]prabogini Ziemi, płodności i macierzyństwa, małżonka Uranosa, Matka-Ziemia. Gaja i Uranos byli pierwszą grecką parą bogów. Gaja''' '''jako Boginą-Matką miała wiele potomstwa z Prabogami choć była małżonką Uranosa. Lecz z nim też miała potomstwo: tytanów, cyklopów, hekanchejrów. Uranos nie byl zadowalony z tego potomstwa i wszystkich powrzucał do Tartaru. Ocaleli tylko tytani. Gaja kochała wszystkie swoje dzieci i kazała pokonać Uranosowi jednemu z tytanów Kronosowi. On to zrobił i uwolnił braci.
+Na początku nie podobało jej się zachowanie [[Uranos]]a, który uwięził dzieci Gai z powrotem w jej łonie. Wspierała ona [[Kronos]]a w obaleniu ojca. Następnie popierała [[Zeus]]a i jego rodzeństwo w walce z tytanami. Kiedy Olimpijczycy przejęli władzę nad światem, wpadła w konflikt z Zeusem, ponieważ ten wrzucił jej dzieci – do Tartaru. Wydała na świat razem z [[Tartar]]em plemię gigantów, z którymi walczyły bogowie w [[gigantomachia|gigantomachii]]. Olimpijczycy wygrali wojnę, ale nie był to koniec ich zmartwień. Gaja wydała na świat potwora [[Tyfon]]a, którego Zeus przywalił wyspą Sycylią (według, niektórych wersji górą Etną).
-==Kochankowie Gai==
+Gaja uznawana była za pierwszą władczynię wyroczni delfickiej.
-*[[Pontos]][[Plik:Gaja2.jpg|thumb]]
+Przedstawiana była w malarstwie wazowym jako stateczna, hoża kobieta na wpół powstała z ziemi, często pokazywana jest scena oddania [[Erichtonios]]a [[Atena|Atenie]]. W mozaikach pojawia się jako leżąca na ziemi kobieta otoczona duchami Karpoi, bożkami owoców ziemi. W kosmologii natomiast Gaja wyobrażana jest jako dysk otoczony Okeanosem (rzeką otaczającą świat), nad nią znajduje się warta Nieba, a pod nią głębia Tartaru.
-*[[Tartar]]
+== Potomstwo Gai ==
-*[[Eros]]
+Sama Gaja według najbardziej popularnej wersji wyszła z [[Chaos]]u, tzn. z niczego. Inne źródła mówią, że Ziemia wyszła z [[Hydros]]a (Wody). Hygin podaje, że rodzicami Gai mieli być [[Eter]] i [[Hemera]].
+Hezjod w ''Teogonii'' piszę, że prabogami zrodzonymi z Gai byli: [[Uranos]], [[Ourea]] i [[Pontos]], Hygin dodaje [[Tartar]]a, a tradycja orficka [[Ananke]] i [[Chronos]]a.
-*[[Eter]]
-*[[Zeus]]
-*[[Hefajstos]]
+Dziećmi [[Uranos]]a i Gai byli:
-==Potomstwo Gai==
+* [[tytani]] ([[Okeanos]], [[Kojos]], [[Krios]], [[Hyperion]], [[Japet]], [[Rea]], [[Temida]], [[Mnemosyne]], [[Tetyda]] i [[Fojbe]])
-'''Gaja z samej siebie zrodziła :''' [[Uronos]] , [[Pontos]] i [[Ourosi]]
+* [[cyklop]]i ([[Arges]], [[Brontes]] i [[Steropes]])
+* [[Sturęcy|Hekatonchejrowie]] ([[Briareus]], [[Kottus]], [[Gies]]).
+* [[Meliady]]
+* [[Erynie]]
+Dzieci Tartarosa i Gai:
+* [[giganci]]
+* [[Tyfon]]
+* [[Echidna]]
+Dziećmi Pontosa i Gai byli:
+* [[Keto]]
+* [[Forkos]]
+* [[Eurybia]]
+* [[Nereus]]
+* [[Taumas]]
+Dzieci Gai i Posejdona:
+* [[Antajos]]
+* [[Charybda]]
+* [[Lajstrygonowie]]
+Inne dzieci:
+* [[Korybanci]], [[Kabirowie]], [[Daktylowie]] (według niektórych źródeł)
+* [[Triptolemos]] (z [[Okeanos]]em)
+* [[Dysaules]] (z [[Eleusis]])
+* [[Manes]] (z [[Zeus]]em)
+* [[Argos Panoptes]]
+* [[Gegenees]]
+* [[Alpos]], [[Sykeos]]
+* [[Damasen]]
+* [[Anax]], [[Hyllos]]
+* [[Pyton]]
+* [[Ofiotauros]]
+* [[Erichtonios]]
+* [[Kekrops]]
+==Dzieci Etera i Gai==
-===z mężem'' ''Uronosem===
+Hygin, rzymski pisarz podaje listę dzieci Etera i Gai. Nazwy są łacińskie, ale w nawiasie podano nazwę grecką. Wszystkie te bóstwa to nazwy uczuć, sytuacji, czynów itd.
+*Dolor ([[Algea]]) – pol. Ból
-*[[Hekatonchejrowie]]
+*Dolos ([[Dolos]]) – pol. Oszustwo
+*Ira ([[Lyssa]]) – pol. Złość
-*[[Cyklopi]]
+*Luctus ([[Pentos]]) – pol. Żałoba
+*Mendacium ([[Pseudologos]]) – pol. Kłamstwo
-*[[Tytani ]] i [[Tytanidy]]
+*Jusiurandum ([[Horkos]]) – pol. Przysięga
-*Starsze Muzy:[[Mneme]] , [[Melete]] i [[Aoide]]
+*Ultio ([[Poine]]) – pol. Zemsta
+*Intemperantia (brak odpowiednika) – pol. Nieumiarkowanie
-*[[Meliady|Meliady&nbsp; ]]
+*Altercatio ([[Amfilogia]]) – pol. Debata, Dyskusja
+*Oblivio ([[Lete]]) – pol. Zapominanie
-*[[Giganci]]
+*Socordia ([[Aergia]]) – pol. Lenistwo
+*Timor ([[Dejmos]]) – pol. Strach
-*[[Erynie]]
+*Superbia (brak odpowiednika) – pol. Duma
+*Incestum (brak odpowiednika) – pol. Kazirodztwo
-===z Pontosem===
+*Pugna ([[Hysmina]]) – pol. Walka
+{{Szablon:Navbox/Postacie/Grecja}}
-*[[Pontoidzi]]
-*[[Pontoidki]]
-*[[Telchinowie]]
-===z Tartarem===
-*[[Tyfron]]
-===z Eterem===
-*[[Echo]]
-*[[Aergia]]
-===z Posejdonem===
-*[[Anteusz]]
-*[[Charybda]]
-===z Erosem===
-*[[Kupidyni ]]
- Z Zeusem
-*[[Momes]]
-Z Hefajstosem
-*[[Erichthonis Aten]]
-Z nie znanym
-*[[Pheme]]
-*[[Cecrops]]
-*[[Python]]
 [[Kategoria:Bogowie greccy]]
+[[Kategoria:Prabogowie greccy]]
+[[Kategoria:Protogenoi]]

Mitologia Grecka
Bogowie Olimpijscy	Afrodyta • Apollo • Ares • Artemida • Atena • Demeter • Dionizos • Hades • Hefajstos • Hera • Hermes • Hestia • Posejdon • Zeus
Pomniejsi Bogowie	Amfitryta • Ariadna • Asklepios • Boreasz • Charyty • Chronos • Dejmos • Ejlejtyja • Enyo • Eol • Eris • Eros • Erynie • Eter • Euros • Fobos • Hebe • Hekate • Hory • Hymen • Hypnos • Iris • Kymopoleja • Leukotea • Metis • Morfeusz • Muzy • Nemezis • Nike • Notos • Pan • Persefona • Plutos • Psyche • Styks • Tanatos • Tryton • Tyche • Zefir
Tytani	Asteria • Astrajos • Atlas • Eos • Epimeteusz • Fojbe • Helios • Hyperion • Japet • Klimene • Kojos • Krios • Kronos • Lalentos • Leto • Menojtios • Mnemosyne • Okeanidy • Okeanos • Pallas • Perses • Prometeusz • Rea • Selene • Temida • Tethys • Theja
Protegonoi	Ananke • Chronos • Ereb • Eter • Fanes • Gaja • Hemera • Hydros • Natura • Nesoi • Nyks • Ourea • Pontos • Talassa • Tartaros • Thesis • Uranos