Mitologia egipska – mitologia panująca w Egipcie aż do nadejścia chrześcijaństwa i islamu. Rozwijana przez ponad trzy tysiąclecia istnienia kultury staroegipskiej.
Bogowie[]
Początkowo w Egipcie uznawano wielu bogów. Wyobrażenia podlegały zmianom w zależności od sytuacji politycznej w Egipcie, dominującej grupy i jej przywódcy, postaci bogów były łączone i zmieniane.
Główne wierzenia z wczesnego okresu formalizowały 5 wyraźnych grup terytorialnych, wykrystalizowanych z wcześniejszych wierzeń miejscowych:
- dziewiątka (Ennead) z Heliopolis, której głównym bogiem był Atum;
- ósemka (Ogdoad) z Hermopolis, której głównym bogiem był Re;
- Chnum-Satis-Anukis triada z Elefantyny, gdzie głównym bogiem był Chnum;
- Amon-Mut-Chonsu triada z Teb, gdzie głównym bogiem był Amon;
- Ptah-Sechmet-Nefertum triada Memfis, niezwykła o tyle, że bogowie nie byli powiązani przed sformalizowaniem triady, nadrzędnym bogiem był Ptah.
W końcowej fazie, kiedy Egipt znalazł się pod wpływem helleńskim, pozostała triada: Ozyrys, Izyda i Horus oraz ich wróg Set. Każda część triady miała własny ośrodek kultu. Jednak nawet na tym etapie łączenie trwało, Ozyrys i Horus stawali się aspektami tej samej postaci. Cała sytuacja zmierzała w kierunku monoteizmu. Wcześniejsze próby wprowadzenia monoteizmu, przez wybranie jednego z bogów a odrzucenie pozostałych nie powiodły się.
W wierzeniach egipskich ludzka dusza istnieje również po śmierci ciała. W celu zachowania tożsamości w istnieniu po śmierci, ciało było balsamowane i mumifikowane. Ciała były tymczasowo umieszczane w trzcinowych trumnach w bardzo gorącym piasku, co szybko wysuszało zwłoki i zapobiegało rozkładowi. Później następował pogrzeb. W późniejszych czasach zaczęły powstawać drewniane groby, rytuały i reguły pochówku były rozbudowywane, komplikował się sposób mumifikacji. Balsamowanie zostało wynalezione w okresie Czwartej Dynastii. Usuwano wszystkie miękkie tkanki, a powstałe miejsca wypełniano natronem.
Istotną rolę odgrywała Księga Umarłych – zbiór prawie dwustu magicznych tekstów, rysunków i pieśni, dopasowywanych każdorazowo do osoby zmarłego, mających ułatwić mu przejście do świata pośmiertnego. W niektórych grobach Księga Zmarłych jest również wymalowana na ścianach.
Według późniejszych wierzeń, dusza zmarłego zostaje przyprowadzona przed oblicze Anubisa, a ciężar jego serca – zapisu moralności – jest porównywany z ciężarem pióra Maat – bogini prawdy, sprawiedliwości i porządku. Jeśli wynik wypadnie na korzyść zmarłego, to zmarły jest prowadzony przez Horusa do Ozyrysa, w przeciwnym wypadku jest pożerany przez Ammit (por. Am-heh) – pożeraczkę grzeszników o głowie krokodyla, tułowiu geparda i zadzie hipopotama.
Prabogowie[]
Egipscy prabogowie to:
Bogowie egipscy[]
- Aken
- Aker
- Amaunet (Amonet)
- Amon
- Amphiaraos
- Anat (Asztarte)
- Anedżdti
- Anti
- Anubis
- Anuket
- Apis
- Aton
- Attar
- Atum
- Baal
- Ba-Neb-Dżeb
- Bastet
- Bastriks
- Bata
- Bes
- Beset
- Betiou
- Chenti (Imenty)
- Chepri
- Chnum
- Chonsu
- Duamutef
- Dżeserhotep
- Geb
- Hapi
- Hapi
- Hathor
- Heket
- Horus (Harpokrates)
- Horus Stary
- Huh
- Imachuemanch
- Imset
- Isdes
- Izyda (Isis)
- Isis-Sothis (Isis-Sothis-Hathor)
- Kebehsenuf
- Maat
- Min
- Montu
- Mut
- Nechbet
- Nefertum
- Neftyda
- Neith
- Nun
- Nepri
- Nut (Neuht)
- Onuris
- Ozyrys
- Pachet
- Ptah
- Re (Ra)
- Re-Horachte
- Renenutet
- Satis
- Sechmet
- Set (Seth)
- Sobek
- Sokar (Sokaris)
- Szu
- Sothis
- Tefnut
- Tenemu
- Tfeni
- Toeris
- Thot (Tot)
- Tatenen
- Unefer
- Unut
- Upuaut
- Wadżet (Uadżit)