Zmiany: Mitologia grecka

Wersja z 15:16, 25 sie 2018

Mitologia grecka - Zbiór wierzeń, bóstw, mitów i podań o herosach, w które wierzyli starożytni grecy. Naukowcy oszacowali, że jest drugą najstarszą mitologią po egipskiej, z którą ma pewne wspólne cechy. Najwięcej jednak wspólnego ma z mitologią rzymską. Podczas podboju Grecjii Rzymianie przywłaszczyli sobie greckich bogów i nadali im swoje własne imiona.

Na początku świata był Chaos, z którego wyłonili się pierwsi bogowie. Niebo - Uranos, Ziemia - Gaja jako pierwsza królewska para, drugą parą bogów są Mrok - Ereb i Noc - Nyks. Prócz nich jest Ojciec czasu - Chronos, Ciemność - Tartar. Z Gai zrodziła się Natura - Physis, Woda - Pontos i Góra - Ourosi.

W starożytnej Grecji bogowie, tak jak u wikingów, byli śmiertelni - jednak dzięki nektarowi i ambrozji żyli wiecznie. Mieli władzę nad światem, jednakże bardzo często ulegali swym emocjom.

Mitologia grecka to głównie opowieści o bogach i bohaterach, a do najsłynniejszym mitów należą:

Powstanie Świata

Świat wierzeń greckich cechowało wielobóstwo (politeizm) i podobieństwo bogów do ludzi łącznie z ich ułomnościami i wadami, ale z wyjątkiem nieśmiertelności którą osiągali poprzez spożywanie nektaru i ambrozji. Zbiór mitów greckich zaczyna się opisem świata. Z wielkiej otchłani, pełnej twórczej siły - Chaosu. Narodziła się pierwsza para bogów - Uranos (niebo) Gaja (ziemia). Z ich małżeństkiego związku narodziły się kolejne pokolenia bogów. Pierwszym był ród tytanów wśród których najstarszy był bóg potężnej opływającej całą ziemie rzeki - Okeanos. Jego młodszym rodzeństwem byli sturęcy i cyklopi. Ojciec Uranos był jednak niezadowolony ze swojego potomstwa, które odznaczało się okrucieństwem i szkaradnością, dlatego strącił ich do czeluści zwanej Tartarem. Z kolei matka potępionych tytanów Gaja znienawidziła męża i postanowiła się na nim zemścić jej namowom uległ także najmłodszy tytan-Kronos. Uzbrojony w żelazny sierp zaczaił się na ojca i okrutnie go okaleczył. Z krwi, która wyciekła Uranosowi, zrodziły się trzy boginie zemsty Erynie. Od tej też pory na ziemi rządził Kronos wraz z Reją, był On jednak władcą okrutnym, podejrzliwym i bojaźliwym. Pamietając o klątwie ojca który przepowiedział mu ze straci panowanie przez syna, połykał każde swoje dziecko, które urodziła Reja. Żona nie mogąc pogodzić się z postępowaniem męża, gdy pojawiło szóste dziecko, dała mu zawinięty w pieluszki kamień. By jednak ocalić dziecko Reja zeszła na ziemię, tam wykąpała syna w jasnym strumieniu i nadała mu imię Zeus. Następnie zaniosła go na Kretę i złożyła w złotej kołysce w grocie idojskiej. Zeus wychowywał się w pod opieką górskich nimf, karmiony był mlekiem kozy Amaltei. Chłopiec bardzo ją pokochał i gdy koza złamała sobie jeden z rogów Zeus wziął go w ręce, błogosławił i sprawił ze od tamtej pory róg napełniał się wszystkim czego pragnął ten co go posiadał. Tak powstał rog obfitości zwany rogiem Ameltei. Gdy Zeus dorósł miał stanąć do walki z okrutnym ojcem. Najpierw jednak namówił matkę by podała swemu mężowi środek na wymioty. Kronos po wypiciu go w okrutnych męczarniach wyrzucił z siebie, połknięte potomstwo, synów Hadesa i Posejdona oraz córki Herę, Demeter i Hestię. Następnie rozpoczeła się bitwa, która trwała 10 lat. Ale nikt nie osiągnął w niej żadnego widocznego sukcesu. Ojciec bowiem zajął górę Othrys a syn szczyty Olimpu. W końcu Zeus zasiadł na tronie niebieskim i objął rządy

Pamięć o tych walkach nigdy nie wygasła i do dziś naród grecki wspomina je z wielką czcią i oddaniem, jak np:

mit o powstaniu Europy;
mit o Prometeuszu
mit o Dedalu i Ikarze
mit o wyprawie Argonautów
mit o Heraklesie

Jednak przede wszystkim najważniejszą opowieść o mitologii greckiej napisał niewidomy podobno pisarz Homer. Stworzył on Illiadę i Odyseję.

Bogowie olimpijscy

Imię	Domena
Zeus	władca błyskawic, władca wszystkich bogów
Hera	niebiosa, płodność
Posejdon	morze, woda
Demeter	urodzaj,pory roku roślinność
Ares	wojna,
Atena	mądrość, sztuka
Apollo	piękna, muzyka
Artemida	zwierzęta,lasy,góry
Hefajstos	ognia, kowali i złotników
Afrodyta	piękno, miłość
Hermes	droga, podróż
Dionizos	dzikika natura, winnej latorośli i wina
Hestia	ogniska domowego
Hades	podziemie

Inni bogowie

Imię	Domeny
Eros	Pociąg seksualny
Charyty	pogodny wdzięk i radosne uroki
Helios	słońce
Eos	jutrzenka
Selene	księżyc
Iris	tęcza
Pan	Strzeże pasterzy i ich trzody, opiekuńczy lasów
Asklepios	medycyna
Amfitryta	morza
Eirene	pokój
Hypnos	sen
Mojry	los, Przeznaczenie
Nemezis	zemsta
Nike	zwycięstwo
Tanatos	śmierć
Temida	sprawiedliwość
Tyche	szczęście, los
Dike	sprawiedliwość
Eunomia	prawo
Persefona	podziemia, wegetacja
Eris	niezgoda, chaos
Erynie	zemsta, kara, gniew
Kery	śmierć gwałtowna
Hekate	magia, czarnoksięstwo, uroki
Higieja	zdrowie
Panakeja	zielarstwo
Eol	wiatr
Boreasz	wiatr północny
Notos	wiatr południowy
Zefir	wiatr zachodni
Euros	wiatr wschodni
Aion	czas

Tytani (upadli bogowie)

Imię	Dawna domena
Okeanos	woda, morze, ocean
Hyperion	Słońce, Światło
Kojos	rozum, oś
Krios	lawa, magma, ogień
Japetos	śmiertelność
Kronos	Pan czasu, ojciec wszystkich bogów Olimpu
Fojbe	proroctwa, intelekt
Tea	wzrok
Tetyda	płodność, morze
Mnemosyne	pamięć
Temida	sprawiedliwość, prawo, porządek
Rea	płodność

@@ Linia 14: / Linia 14: @@
 * mit o powstaniu Europy;
 * mit o[[Prometeusz| Prometeusz<nowiki/>u]]
-* mit o [[Dedal|Dedalu]] i [[Ikar|Ikar<nowiki/>ze]]
+* mit o [[Dedal]]u i [[Ikar|Ikar<nowiki/>ze]]
 * mit o wyprawie [[Jazon|Argonautów]]
 * mit o [[Herakles|Herakles<nowiki/>ie]]
@@ Linia 68: / Linia 68: @@
 ==Inni bogowie==
-{| class="article-table" border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" style="width: 500px; "
+{| border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" class="wikitable" style="width: 500px; "
-! scope="col" style="background-color:rgb(128,128,128);" |Imię
+! scope="col" |Imię
-! scope="col" style="background-color:rgb(128,128,128);" |Domena
+! scope="col" |Domeny
 |-
+|[[Eros]]
-| style="background-color:Orchid;" |[[Eros|''Eros'']]
+|Pociąg seksualny
-| style="background-color:Orchid;" |Najprawdziwsza miłość
 |-
-| style="background-color:Khaki;" |[[Charyty|''Charyty'']]
+|[[Charyty]]
+|pogodny wdzięk i radosne uroki
-| style="background-color:Khaki;" |Wdzięk
 |-
+|[[Helios]]
-| style="background-color:Gold;" |[[Helios|''Helios'']]
+|słońce
-| style="background-color:Gold;" |Słońce
 |-
+|[[Eos]]
-| style="background-color:DeepSkyBlue;" |[[Eos|''Eos'']]
+|jutrzenka
-| style="background-color:DeepSkyBlue;" |Jutrzenka
 |-
+|[[Selene]]
-| style="background-color:DarkBlue;" |[[Selene|''Selene'']]
+|księżyc
-| style="background-color:DarkBlue;" |Księżyc
 |-
+|[[Iris]]
-| style="background-color:Violet;" |[[Iris|''Iris'']]
 |tęcza
 |-
@@ Linia 171: / Linia 171: @@
 ==[[Tytani]] (upadli bogowie)==
-{| class="article-table article-table-selected" border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" style="height: 500px; width: 500px; "
+{| border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" class="article-table article-table-selected" style="height: 500px; width: 500px; "
 |-
 | style="background-color:yellow;" |'''Imię'''