Nie podano opisu zmian Znacznik: VisualEditor |
Nie podano opisu zmian Znacznik: VisualEditor |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | '''Mitologia grecka''' - |
+ | '''Mitologia grecka''' - zbiór wierzeń, bóstw, mitów i podań o herosach, w które wierzyli starożytni grecy. Naukowcy oszacowali, że jest drugą najstarszą mitologią po egipskiej, z którą ma pewne wspólne cechy. Najwięcej jednak wspólnego ma z mitologią rzymską. Podczas podboju Grecji Rzymianie przywłaszczyli sobie greckich bogów i nadali im swoje własne imiona. |
Na początku świata był [[Chaos]], z którego wyłonili się pierwsi bogowie. Niebo - [[Uranos]], Ziemia - [[Gaja]] jako pierwsza królewska para, drugą parą bogów są Mrok - [[Ereb]] i Noc - [[Nyks |Nyks]]. Prócz nich jest Ojciec czasu - [[Chronos]], Ciemność - [[Tartar]]. Z Gai zrodziła się Natura - [[Physis]], Woda - [[Pontos]] i Góra - [[Ourosi]]. |
Na początku świata był [[Chaos]], z którego wyłonili się pierwsi bogowie. Niebo - [[Uranos]], Ziemia - [[Gaja]] jako pierwsza królewska para, drugą parą bogów są Mrok - [[Ereb]] i Noc - [[Nyks |Nyks]]. Prócz nich jest Ojciec czasu - [[Chronos]], Ciemność - [[Tartar]]. Z Gai zrodziła się Natura - [[Physis]], Woda - [[Pontos]] i Góra - [[Ourosi]]. |
||
Linia 7: | Linia 7: | ||
Mitologia grecka to głównie opowieści o bogach i bohaterach, a do najsłynniejszym mitów należą: |
Mitologia grecka to głównie opowieści o bogach i bohaterach, a do najsłynniejszym mitów należą: |
||
− | ==Powstanie |
+ | ==Powstanie świata== |
− | Świat wierzeń greckich cechowało wielobóstwo ( |
+ | Świat wierzeń greckich cechowało wielobóstwo (politeizm) i podobieństwo bogów do ludzi łącznie z ich ułomnościami i wadami, ale z wyjątkiem nieśmiertelności którą osiągali poprzez spożywanie [[Nektar|nektaru]] i [[Ambrozja|ambrozji]]. |
− | Zbiór mitów greckich zaczyna się opisem świata. Z wielkiej otchłani, pełnej twórczej siły - Chaosu. Narodziła się pierwsza para bogów - [[Uranos]] ( |
+ | Zbiór mitów greckich zaczyna się opisem świata. Z wielkiej otchłani, pełnej twórczej siły - Chaosu. Narodziła się pierwsza para bogów - [[Uranos]] (niebo) [[Gaja]] (ziemia). Z ich małżeńskiego związku narodziły się kolejne pokolenia bogów. Pierwszym był ród tytanów wśród których najstarszy był bóg potężnej opływającej całą ziemie rzeki - Okeanos. Jego młodszym rodzeństwem byli Sturęcy i cyklopi. Ojciec Uranos był jednak niezadowolony ze swojego potomstwa, które odznaczało się okrucieństwem i szkaradnością, dlatego strącił ich do czeluści zwanej Tartarem. Z kolei matka potępionych tytanów Gaja znienawidziła męża i postanowiła się na nim zemścić jej namowom uległ także najmłodszy tytan-Kronos. Uzbrojony w żelazny sierp zaczaił się na ojca i okrutnie go okaleczył. Z krwi, która wyciekła Uranosowi, zrodziły się trzy boginie zemsty Erynie. Od tej też pory na ziemi rządził Kronos wraz z Reją, był On jednak władcą okrutnym, podejrzliwym i bojaźliwym. Pamiętając o klątwie ojca który przepowiedział mu ze straci panowanie przez syna, połykał każde swoje dziecko, które urodziła Reja. Żona nie mogąc pogodzić się z postępowaniem męża, gdy pojawiło szóste dziecko, dała mu zawinięty w pieluszki kamień. By jednak ocalić dziecko Reja zeszła na ziemię, tam wykąpała syna w jasnym strumieniu i nadała mu imię Zeus. Następnie zaniosła go na Kretę i złożyła w złotej kołysce w grocie idojskiej. Zeus wychowywał się w pod opieką górskich nimf, karmiony był mlekiem [[Amaltea|Amaltei]]. Chłopiec bardzo ją pokochał i gdy koza złamała sobie jeden z rogów Zeus wziął go w ręce, błogosławił i sprawił ze od tamtej pory róg napełniał się wszystkim czego pragnął ten co go posiadał. Tak powstał róg obfitości zwany rogiem Ameltei. Gdy Zeus dorósł miał stanąć do walki z okrutnym ojcem. Najpierw jednak namówił matkę by podała swemu mężowi środek na wymioty. Kronos po wypiciu go w okrutnych męczarniach wyrzucił z siebie, połknięte potomstwo, synów Hadesa i Posejdona oraz córki Herę, Demeter i Hestię. Następnie rozpoczęła się bitwa, która trwała 10 lat. Ale nikt nie osiągnął w niej żadnego widocznego sukcesu. Ojciec bowiem zajął górę Othrys , syn szczyty Olimpu. W końcu Zeus zasiadł na tronie niebieskim i objął rządy |
− | Pamięć o tych walkach nigdy nie wygasła i do dziś naród grecki wspomina je z wielką czcią i oddaniem |
+ | Pamięć o tych walkach nigdy nie wygasła i do dziś naród grecki wspomina je z wielką czcią i oddaniem. Najbardziej znane mity to: |
⚫ | |||
− | * mit o powstaniu Europy; |
||
+ | * Mit o [[Dedal|Dedalu]] i [[Ikar|Ikarze]] |
||
⚫ | |||
− | * |
+ | * Mit o wyprawie [[Argonauci|Argonautów]] |
− | * |
+ | * Mit o [[Herakles|Heraklesie]] |
+ | * Mit o [[Demeter]] i [[Persefona|Korze]] |
||
− | * mit o [[Herakles|Herakles<nowiki/>ie]] |
||
+ | * Mit o [[Tezeusz|Tezeuszu]] |
||
− | Jednak przede wszystkim najważniejszą opowieść o mitologii greckiej napisał niewidomy podobno pisarz Homer. Stworzył on Illiadę i Odyseję. |
+ | Jednak przede wszystkim najważniejszą opowieść o mitologii greckiej napisał niewidomy podobno pisarz Homer. Stworzył on ''Illiadę'' i ''Odyseję''. |
− | ==Bogowie |
+ | ==Bogowie== |
+ | |||
⚫ | |||
+ | === Głowni bogowie (Olimpijczycy) === |
||
⚫ | |||
! scope="col" style="background-color:rgb(128,128,128);" |Imię |
! scope="col" style="background-color:rgb(128,128,128);" |Imię |
||
! scope="col" style="background-color:rgb(128,128,128);" |Domena |
! scope="col" style="background-color:rgb(128,128,128);" |Domena |
||
|- |
|- |
||
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Zeus|'''Zeus''']] |
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(32 178 170);" |'''Burze, pioruny, błyskawice, honor''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Hera|'''Hera''']] |
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(230 230 250);" |'''Niebiosa, płodność, rodzina, małżeństwo''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Posejdon|'''Posejdon''']] |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(0 139 139);" |'''Morze, woda, ocean, trzęsienia ziemi''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Demeter|'''Demeter''']] |
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(173 255 47);" |'''Urodzaj, rolnictwo, roślinność''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Ares|'''Ares''']] |
− | | style="background-color:red;" | |
+ | | style="background-color:red;" |'''Wojna, przemoc i wściekłości''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Atena|'''Atena''']] |
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(210 180 140);" |'''Mądrość, sztuka wojenna, rzemiosło''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Apollo|'''Apollo''']] |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(255 215 0);" |'''Piękno, muzyka, łucznictwo, sztuka''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Artemida|'''Artemida''']] |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(34 139 34);" |'''Łowy, lasy, góry, dzicz''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Hefajstos|'''Hefajstos''']] |
− | | style="background-color:rgb(165,42,42);" | |
+ | | style="background-color:rgb(165,42,42);" |'''Ogień, kowale i złotnicy''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Afrodyta|''Afrodyta'']] |
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Afrodyta|'''Afrodyta''']] |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(218 112 214);" |'''Piękno, miłość i przyjemności''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Hermes|'''Hermes''']] |
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(160 82 45);" |'''Podróże, handel i złodziejstwo''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Dionizos|'''Dionizos''']] |
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(199 21 133);" |'''Wino, winna latorośl i szaleństwo''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Hestia|'''Hestia''']] |
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:rgb(255 140 0);" |'''Ognisko domowe, rodzina''' |
⚫ | |||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Hades|'''Hades''']] |
||
+ | | style="background-color:rgb(0 0 0);" |'''Podziemie i umarli''' |
||
|} |
|} |
||
− | == |
+ | === Pomniejsi bogowie === |
− | {| border="0" cellpadding="1" cellspacing="1 |
+ | {| class="article-table" border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" style="width: 500px; " |
− | ! scope="col" |Imię |
+ | ! scope="col" style="background-color:rgb(128,128,128);" |Imię |
− | ! scope="col" | |
+ | ! scope="col" style="background-color:rgb(128,128,128);" |Domena |
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Eros|'''Eros''']] |
||
− | |[[Eros]] |
||
− | |Pociąg seksualny |
+ | | style="background-color:rgb(238 130 238);" |Pociąg seksualny |
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Charyty|'''Charyty''']] |
||
− | |[[Charyty]] |
||
− | | |
+ | | style="background-color:rgb(123 104 238);" |Pogodny wdzięk i radosne uroki |
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Helios|'''Helios''']] |
||
− | |[[Helios]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(255 165 0);" |Słońce |
||
− | |słońce |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Eos|'''Eos''']] |
||
− | |[[Eos]] |
||
+ | | style="background-color:rgb( 188 143 143);" |Jutrzenka |
||
− | |jutrzenka |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Selene|'''Selene''']] |
||
− | |[[Selene]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(143 188 143);" |Księżyc |
||
− | |księżyc |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Iris|'''Iris''']] |
||
− | |[[Iris]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(255 160 122);" |Tęcza |
||
− | |tęcza |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Pan|'''Pan''']] |
||
− | |[[Pan]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(85 107 47);" |Dzika natura, pasterze |
||
− | |Strzeże pasterzy i ich trzody, opiekuńczy lasów |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Asklepios|'''Asklepios''']] |
||
− | |[[Asklepios]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(176 224 230);" |Medycyna |
||
− | |medycyna |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Amfitryta|'''Amfitryta''']] |
||
− | |[[Amfitryta]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(0 139 139);" |Morze |
||
− | |morza |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Eirene|'''Eirene''']] |
||
− | |[[Eirene]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(255 228 225);" |Pokój |
||
− | |pokój |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Hypnos|'''Hypnos''']] |
||
− | |[[Hypnos]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(119 136 153);" |Sen |
||
− | |sen |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Mojry|'''Mojry''']] |
||
− | |[[Mojry]] |
||
− | | |
+ | | style="background-color:rgb(189 183 107);" |Los, Przeznaczenie |
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Nemezis|'''Nemezis''']] |
||
− | |[[Nemezis]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(153 50 204);" |Zemsta |
||
− | |zemsta |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Nike|'''Nike''']] |
||
− | |[[Nike]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(255 255 0);" |Zwycięstwo |
||
− | |zwycięstwo |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Tanatos|'''Tanatos''']] |
||
− | |[[Tanatos]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(0 0 0);" |Śmierć |
||
− | |śmierć |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Tyche|'''Tyche''']] |
||
− | |[[Temida]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(255 228 181);" |Szczęście, pomyślny los |
||
− | |sprawiedliwość |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Dike|'''Dike''']] |
||
− | |[[Tyche]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(65 105 225);" |Sprawiedliwość |
||
− | |szczęście, los |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Eunomia|'''Eunomia''']] |
||
− | |[[Dike]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(205 92 92);" |Prawo |
||
− | |sprawiedliwość |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Persefona|'''Persefona''']] |
||
− | |[[Eunomia]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(210 105 30);" |Podziemie, wegetacja |
||
− | |prawo |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Eris|'''Eris''']] |
||
− | |[[Persefona]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(105 105 105);" |Niezgoda, chaos |
||
− | |podziemia, wegetacja |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Erynie|'''Erynie''']] |
||
− | |[[Eris]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(112 128 144);" |Zemsta, kara, gniew |
||
− | |niezgoda, chaos |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Kery|'''Kery''']] |
||
− | |[[Erynie]] |
||
+ | | style="background-color:red;" |Śmierć gwałtowna |
||
− | |zemsta, kara, gniew |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Hekate|'''Hekate''']] |
||
− | |[[Kery]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(220 20 60);" |Magia, czarnoksięstwo, uroki |
||
− | |śmierć gwałtowna |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Higieja|'''Higieja''']] |
||
− | |[[Hekate]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(0 128 0);" |Zdrowie |
||
− | |magia, czarnoksięstwo, uroki |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Panakeja|'''Panakeja''']] |
||
− | |[[Higieja]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(154 205 50);" |Zielarstwo |
||
− | |zdrowie |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Eol (bóg)|'''Eol''']] |
||
− | |[[Panakeja]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(72 209 204);" |Wiatry |
||
− | |zielarstwo |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Boreasz|'''Boreasz''']] |
||
− | |[[Eol (bóg)|Eol]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(64 224 208);" |Wiatr północny, zima |
||
− | |wiatr |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Notos|'''Notos''']] |
||
− | |[[Boreasz]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(107 142 35);" |Wiatr południowy, wiosna |
||
− | |wiatr północny |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Zefir|'''Zefir''']] |
||
− | |[[Notos]] |
||
+ | | style="background-color:yellow;" |Wiatr zachodni, lato |
||
− | |wiatr południowy |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Euros|'''Euros''']] |
||
− | |[[Zefir]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(255 127 80);" |Wiatr wschodni, jesień |
||
− | |wiatr zachodni |
||
|- |
|- |
||
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Aion|'''Aion''']] |
||
− | |[[Euros]] |
||
+ | | style="background-color:rgb(255 218 185);" |Czas |
||
− | | |
||
− | wiatr wschodni |
||
⚫ | |||
− | |[[Aion]] |
||
− | |czas |
||
|} |
|} |
||
− | ==[[Tytani]] |
+ | ===[[Tytani]]=== |
− | {| border="0" cellpadding="1" cellspacing="1 |
+ | {| class="article-table" border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" style="width: 500px; " |
+ | ! scope="col" style="background-color:rgb(128,128,128);" |Imię |
||
+ | ! scope="col" style="background-color:rgb(128,128,128);" |Domena |
||
|- |
|- |
||
| style="background-color:yellow;" |'''Imię''' |
| style="background-color:yellow;" |'''Imię''' |
||
− | | style="background-color:yellow;" |''' |
+ | | style="background-color:yellow;" |'''Domena''' |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Okeanos|'''Okeanos''']] |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(0 139 139);" |Woda, morze, ocean |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Hyperion|'''Hyperion''']] |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(255 165 0);" |Słońce, światło, wschód |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Kojos|'''Kojos''']] |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(238 232 170);" |Rozum, oś, północ |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Krios|'''Krios''']] |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(165,42,42);" |Lawa, magma, ogień, południe |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Japetos|'''Japetos''']] |
− | | style="background-color: |
+ | | style="background-color:white);" |Śmiertelność, zachód |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(139 69 19);" |[[Kronos|'''Kronos''']] |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(173 255 47);" |Czas, rolnictwo |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |'''[[Fojbe]]''' |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(230 230 250);" |Przepowiednie, intelekt |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Tea|'''Tea''']] |
− | | style="background-color:rgb(0,183,235);" | |
+ | | style="background-color:rgb(0,183,235);" |255 160 122 |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |'''[[Tetyda (tytanida)|Tetyda]]''' |
− | | style="background-color:rgb(0 |
+ | | style="background-color:rgb(0 139 139);" |Płodność, morze |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |'''[[Mnemosyne]]''' |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(123 104 238);" |Pamięć |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Temida|'''Temida''']] |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(65 105 225);" |Sprawiedliwość, prawo, porządek |
|- |
|- |
||
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(255,192,203);" |[[Rea|'''Rea''']] |
− | | style="background-color:rgb( |
+ | | style="background-color:rgb(233 150 122);" |Płodność, macierzyństwo |
|} |
|} |
||
Wersja z 18:41, 8 sie 2019
Mitologia grecka - zbiór wierzeń, bóstw, mitów i podań o herosach, w które wierzyli starożytni grecy. Naukowcy oszacowali, że jest drugą najstarszą mitologią po egipskiej, z którą ma pewne wspólne cechy. Najwięcej jednak wspólnego ma z mitologią rzymską. Podczas podboju Grecji Rzymianie przywłaszczyli sobie greckich bogów i nadali im swoje własne imiona.
Na początku świata był Chaos, z którego wyłonili się pierwsi bogowie. Niebo - Uranos, Ziemia - Gaja jako pierwsza królewska para, drugą parą bogów są Mrok - Ereb i Noc - Nyks. Prócz nich jest Ojciec czasu - Chronos, Ciemność - Tartar. Z Gai zrodziła się Natura - Physis, Woda - Pontos i Góra - Ourosi.
W starożytnej Grecji bogowie, tak jak u wikingów, byli śmiertelni - jednak dzięki nektarowi i ambrozji żyli wiecznie. Mieli władzę nad światem, jednakże bardzo często ulegali swym emocjom.
Mitologia grecka to głównie opowieści o bogach i bohaterach, a do najsłynniejszym mitów należą:
Powstanie świata
Świat wierzeń greckich cechowało wielobóstwo (politeizm) i podobieństwo bogów do ludzi łącznie z ich ułomnościami i wadami, ale z wyjątkiem nieśmiertelności którą osiągali poprzez spożywanie nektaru i ambrozji. Zbiór mitów greckich zaczyna się opisem świata. Z wielkiej otchłani, pełnej twórczej siły - Chaosu. Narodziła się pierwsza para bogów - Uranos (niebo) Gaja (ziemia). Z ich małżeńskiego związku narodziły się kolejne pokolenia bogów. Pierwszym był ród tytanów wśród których najstarszy był bóg potężnej opływającej całą ziemie rzeki - Okeanos. Jego młodszym rodzeństwem byli Sturęcy i cyklopi. Ojciec Uranos był jednak niezadowolony ze swojego potomstwa, które odznaczało się okrucieństwem i szkaradnością, dlatego strącił ich do czeluści zwanej Tartarem. Z kolei matka potępionych tytanów Gaja znienawidziła męża i postanowiła się na nim zemścić jej namowom uległ także najmłodszy tytan-Kronos. Uzbrojony w żelazny sierp zaczaił się na ojca i okrutnie go okaleczył. Z krwi, która wyciekła Uranosowi, zrodziły się trzy boginie zemsty Erynie. Od tej też pory na ziemi rządził Kronos wraz z Reją, był On jednak władcą okrutnym, podejrzliwym i bojaźliwym. Pamiętając o klątwie ojca który przepowiedział mu ze straci panowanie przez syna, połykał każde swoje dziecko, które urodziła Reja. Żona nie mogąc pogodzić się z postępowaniem męża, gdy pojawiło szóste dziecko, dała mu zawinięty w pieluszki kamień. By jednak ocalić dziecko Reja zeszła na ziemię, tam wykąpała syna w jasnym strumieniu i nadała mu imię Zeus. Następnie zaniosła go na Kretę i złożyła w złotej kołysce w grocie idojskiej. Zeus wychowywał się w pod opieką górskich nimf, karmiony był mlekiem Amaltei. Chłopiec bardzo ją pokochał i gdy koza złamała sobie jeden z rogów Zeus wziął go w ręce, błogosławił i sprawił ze od tamtej pory róg napełniał się wszystkim czego pragnął ten co go posiadał. Tak powstał róg obfitości zwany rogiem Ameltei. Gdy Zeus dorósł miał stanąć do walki z okrutnym ojcem. Najpierw jednak namówił matkę by podała swemu mężowi środek na wymioty. Kronos po wypiciu go w okrutnych męczarniach wyrzucił z siebie, połknięte potomstwo, synów Hadesa i Posejdona oraz córki Herę, Demeter i Hestię. Następnie rozpoczęła się bitwa, która trwała 10 lat. Ale nikt nie osiągnął w niej żadnego widocznego sukcesu. Ojciec bowiem zajął górę Othrys , syn szczyty Olimpu. W końcu Zeus zasiadł na tronie niebieskim i objął rządy
Pamięć o tych walkach nigdy nie wygasła i do dziś naród grecki wspomina je z wielką czcią i oddaniem. Najbardziej znane mity to:
- Mit o Prometeuszu
- Mit o Dedalu i Ikarze
- Mit o wyprawie Argonautów
- Mit o Heraklesie
- Mit o Demeter i Korze
- Mit o Tezeuszu
Jednak przede wszystkim najważniejszą opowieść o mitologii greckiej napisał niewidomy podobno pisarz Homer. Stworzył on Illiadę i Odyseję.
Bogowie
Głowni bogowie (Olimpijczycy)
Imię | Domena |
---|---|
Zeus | Burze, pioruny, błyskawice, honor |
Hera | Niebiosa, płodność, rodzina, małżeństwo |
Posejdon | Morze, woda, ocean, trzęsienia ziemi |
Demeter | Urodzaj, rolnictwo, roślinność |
Ares | Wojna, przemoc i wściekłości |
Atena | Mądrość, sztuka wojenna, rzemiosło |
Apollo | Piękno, muzyka, łucznictwo, sztuka |
Artemida | Łowy, lasy, góry, dzicz |
Hefajstos | Ogień, kowale i złotnicy |
Afrodyta | Piękno, miłość i przyjemności |
Hermes | Podróże, handel i złodziejstwo |
Dionizos | Wino, winna latorośl i szaleństwo |
Hestia | Ognisko domowe, rodzina |
Hades | Podziemie i umarli |
Pomniejsi bogowie
Imię | Domena |
---|---|
Eros | Pociąg seksualny |
Charyty | Pogodny wdzięk i radosne uroki |
Helios | Słońce |
Eos | Jutrzenka |
Selene | Księżyc |
Iris | Tęcza |
Pan | Dzika natura, pasterze |
Asklepios | Medycyna |
Amfitryta | Morze |
Eirene | Pokój |
Hypnos | Sen |
Mojry | Los, Przeznaczenie |
Nemezis | Zemsta |
Nike | Zwycięstwo |
Tanatos | Śmierć |
Tyche | Szczęście, pomyślny los |
Dike | Sprawiedliwość |
Eunomia | Prawo |
Persefona | Podziemie, wegetacja |
Eris | Niezgoda, chaos |
Erynie | Zemsta, kara, gniew |
Kery | Śmierć gwałtowna |
Hekate | Magia, czarnoksięstwo, uroki |
Higieja | Zdrowie |
Panakeja | Zielarstwo |
Eol | Wiatry |
Boreasz | Wiatr północny, zima |
Notos | Wiatr południowy, wiosna |
Zefir | Wiatr zachodni, lato |
Euros | Wiatr wschodni, jesień |
Aion | Czas |
Tytani
Imię | Domena |
---|---|
Imię | Domena |
Okeanos | Woda, morze, ocean |
Hyperion | Słońce, światło, wschód |
Kojos | Rozum, oś, północ |
Krios | Lawa, magma, ogień, południe |
Japetos | Śmiertelność, zachód |
Kronos | Czas, rolnictwo |
Fojbe | Przepowiednie, intelekt |
Tea | 255 160 122 |
Tetyda | Płodność, morze |
Mnemosyne | Pamięć |
Temida | Sprawiedliwość, prawo, porządek |
Rea | Płodność, macierzyństwo |