Mitologia nordycka

Yggdrassil - Drzewo Światów

Mitologia nordycka - mitologia ludów krajów skandynawskich (północno-germańskich): Danii, Szwecji, Norwegii, Islandii i Wysp Owczych.

Centrum nordyckiego kultu pogańskiego była świątynia w Uppsali. Co dziewięć lat w świątyni tej odbywały się pogańskie obrzędy tak zwanego blodfest, czyli "święta krwi", w czasie którego składano między innymi ofiary z ludzi dla przebłagania bóstw.

Po schrystianizowaniu Szwecji w jedenastym wieku świątynia w Uppsali upadła, a posągi bóstw wyrzucono i zniszczono.

Historia świata

Midgard wg mitologii powstał na styku przeciwstawnych światów wody i ognia. To niezwykle stary mit tradycji wedyjskiej. W Eddzie poetyckiej te dwa światy są źródłem zagrożenia, prowadzą nawet do zguby.

W wyżej wspomnianym procesie narodził się Ymir -protoplasta bogów i olbrzymów. Wspomina o nim w swoich komentarzach Snorrim Sturluson jako o postaci której samo istnienie stanowi niebezpieczeństwo. Na szczęście przy swoim powstaniu Ymir zasnął i pozostałw tym stanie do swojej śmierci.

Ymir uosabiał siły natury i był zdolny do samorództwa, na początku dziejów zrodził Thursów (lodowych olbrzymów) i Azów (bogów). W dalszych dziejach Azowie zgładzili Ymira a z jego ciała stworzyli Midgard.

Potem zjawili się Alfowie - Świetliści. Nie były one dziełami zwycięskich bogów – przybyły z daleka, z odległych światów. Pobudowały na grzbietach chmur Alfheim i w nim zamieszkały. Oddały się bogom pod opiekę i odtąd wiernie im służyły.

Zadowoleni z pomocy bogowie postanowili stworzyć istoty na wzór Alfów. Do budulca użyli robactwa stąpającego niegdy po ciele Ymira, lecz dzieło nie okazało się tak znakomite jak zamierzali. Dzięki staraniom bogów powstały karły, które wyglądały brzydko i pokracznie i na dodatek bały się światła słonecznego. Blask Słońca, który Alfy tak kochały dla karłów był zabójczy – zmieniał ich w kamień. Dla ich bezpieczeństwa bogowie na miejsce pobytu wyznaczyli im podziemny Svartalfheim. Pierwsze karły, Modsognir (Wysysający Siły) i Durin, ulepiły z gliny swych pobratymców. Nowi mieszkańcy świata rozpełzli się po nieskończonych podziemnych korytarzach, swej krainy przekształcając ją na swoje królestwo. Karły to plemię krnąbrne, często nieposłuszne i niekiedy nawet wyrządzające im szkodę. Znane są wszakże jako niezrównani kowale, złotnicy i budowniczowie. Dzięki nim powstały niezrównane skarby tej ziemi, które nie raz ratowały bogów z opresji. Później Azowie stworzyli pierwszą dwójkę ludzi z drzew: Aska(dąb) i Emblę(wiąz).

Midgard jest na początku światem bogów, ludzie za istotami drugoplanowymi pozbawionymi woli, rozumu, czucia, ruchu i oddechu, te cechy nadają im Odyn, Wili i We. Pewnej nocy Mani(Księżyc) wyruszył na swą nocną wędrówkę po niebie i z wysokości przyglądał się ziemi. Dostrzegł dwóch chłopców – Hjukiego i Bila, niosących wodę w drewnianych wiadrach. Zabrał ich do swego wozu, by podczas drogi opowiadać im ciekawe historie. A nad ranem, po nocy pełnej legend okazało się, że nie mogą się już bez siebie obyć. Dzieci musiały jednak dokończyć swą ziemską pracę, więc Mani poprosił Noc o pozwolenie zatrzymania ich, a w zamian przyrzekł dopilnować, by nadal zajmowali się ziemską wodą. I tak co noc Hjuki napełnia w oceanie wiadro i wtedy następuje odpływ, a kiedy później Bil je opróżnia – przypływ.

Bogowie nie mieli gdzie mieszkać, tułali się po świecie niczym sfora wilków, toteż w końcu postanowili znaleźć miejsce na przyszły dom. Na podniebnych błoniach wznieśli warowny Asgard (Gród Azów), siedzibę pełną pałaców gdzie odbywały się conocne zabawy. Otaczały go przestronne równiny, zdatne do ćwiczeń bitewnych. Asgard powstał wyżej niż Alfheim, gdyż Alfowie są sługami bogów.

Na niebiosach tkwi też zakotwiczony Wanaheim, ojczyzna boskich Wanów drugiego rodu najwyższych istot. Nie wiadomo kiedy i jak Wanowie go wznieśli. Mówi się, że Wanów porodziła boska Ziemia i dlatego stali się opiekunami naszych zasiewów. Pilnują też byśmy nie stracili mocy płodzenia dzieci.

Po latach okazało się, że ludzie są śmiertelni – wszak nie spożywają boskich Jabłek Młodości – zaś ich uwolnione dusze błąkają się po Midgardzie, nie mając się gdzie podziać. Odyn postanowił zatem przyjmować do swej Walhalli poległych na polu walki wojowników, którymi potem dzielił się z piękną Freją. Najwybitniejszych wojowników dzień w dzień przygotowywał do ostatecznego boju, który musieli stoczyć w czasie Ragnaröku.

Na pozostałe dusze głęboko pod ziemią czekał Nilfheim – mroźna, jałowa kraina ciemności. Tam też postanowiono zsyłać dusze ludzi mniemających szczęścia niczym się wyróżniać podczas ziemskiego życia. Królową Nilfheimu ustanowiono przerażającą Hel, na wpół martwą córkę Lokiego. Tak właśnie powstał świat, nasza Alda, złożona z dziewięciu krain.

Budowa świata

Centralny element kosmogonii skandynawskiej to Völuspa, opowieść o drzewie życia, Yggdrasilu, świętym jesionie świata. Jest tym co święte, osią i miejscem łączącym wszystko we spólnym ładzie w kosmosie. W mitologicznej pieśni o Yggdrasilu drzewo życia jest niszczone przez jelenie i węże symbolizujące to, co niepewne i groźne. Yggdrasil jednak żyje dzięki Nornom, podlewającym święty jesion wodą ze studni Urdand brunnen. W mitologii skandynawskiej Yggdrasil łączy dziewięć światów:

• Asgard, siedzibę Azów
• Wanaheim, siedzibę Wanów
• Alfheim, siedzibę Alfów
• Muspelheim, krainę ognia
• Utgard, krainę olbrzymów
• Nilfheim, krainę zmarłych
• Svartalfheim, siedzibę karłów
• Krainę lodów na dalekiej północy(nieraz myloną z Nilfheimem)
• Midgard, świat ludzi

Bogowie nordyccy

Azowie ( Asowie ) - ród dobroczynnych bogów rządzących światem, który pokonał ród Wanów; ich siedzibą był Asgard:

• Odyn ( Wodan ) - najwyższy z bogów, władca Walhalii, bóg wojny i wojowników, bóstwo mądrości i poezji, odkrywca Runów.

• Thor ( Donar ) - syn Odyna i Jord, bóg siły, burzy i piorunów. Małżonek Sif.

• Tyr ( Ziu ) - bóg wojny, prawa i sprawiedliwości.

• Baldur ( Baldr, Phol ) - syn Odyna i Frigg, bóg światła. Zabity na skutek intrygi Lokiego.

• Heimdall ( Inrig ,Rigr ) - strażnik Bifrostu bóg czujności.
• Frigg ( Frija, Frick ) - bogini miłości, opiekunka małżeństwa i rodziny, bóstwo płodności i bogactwa, żona Odyna, matka Baldura.

• Nanna - córka Napra żona Baldura, bogini dobra, piękna i wiosny. Po śmierci męża skoczyła w płomienie jego stosu.

• Sif - bogini zbóż, urodzaju, płodności, miłości i urody, małżonka Thora.

Wanowie - ród bogów podbity przez Azów, głównie bóstwa wegetacji i płodności:

• Njordhr - bóg spokojnego morza i jego zasobów.
• Skadi - olbrzymka reprezentująca dzikość gór.
• Frejr ( Freyr ,Fro Ing) - bóg urodzaju, roślinności, pokoju, płodności, bogactwa i radości, syn Njordhra i Skadi(albo nieznanej z imienia siostry Njörda), brat Frei.
• Freja ( Freyja, Frona) - bóstwo wegetacji, miłości, płodności i magii, siostra Frejra, córka syn Njordhra i Skadi, żona Oda, matka Hnoss i Gersimi. Uwielbia wszelkiego rodzaju biżuterię.

Inni:

• Loki - usynowiony przez bogów gigant, oszust i kłamca.
• Hel ( Helia ) - córka Lokiego, bogini umarłych.
• Mimir ( Mime ) - tajemniczy mędrzec, właściciel źródła mądrości pod korzeniami Yggdrasil.
• Urdur ( Wurt, Wyrd ) - bogini przeznaczenia.
• Norny - 3 boginie losu podlewające Yggdrasil.
• Aegir - morski olbrzym.

Link do drzewa genealogicznego bogów:

http://www.wykop.pl/wpis/13251713/drzewo-genealogiczne-bogow-nordyckich-wiara-religi/

Bohaterowie

Czyli nordyccy herosi - potomkowie bogów bądź zwykli śmiertelnicy wybrani przez bogów do wielkich czynów.

• Sygurd Fafnesbane - najważniejszy bohater północy, zabójca smoka Fafnira i ostatni z rodu Wölsungów
• Beowulf - książe Geatów, zabójca potworów, w tym Grendela
• Dytryk z Bernu - wojownik-myśliciel