Zmiany: Nyks

Wersja z 19:54, 3 lis 2018

Nyks – w mitologii greckiej prabogini nocy, księżyca i snów, małżonka Ereba, byli drugą parą greckich bogów. Została zrodzona z Chaosu (bądź Tartaru i Chaosu). W Rzymie była znana pod imieniem Nox.

Siedzibą Nyks był Dwór Nocy, znajdujący się na odległym Zachodzie, daleko za krainą Atlasa.

Oddawanie jej kultu należało do rzadkości, czczono ją w Megarze.

W sztuce przedstawiana jest zwykle jako kobieta ze skrzydłami u ramion, w ciemnej szacie, z zawojem wokół twarzy, na rydwanie, w towarzystwie Gwiazd.

Wyobrażenie o bogini przejawia się w sztukach plastycznych między innymi w greckim malarstwie wazowym i rzeźbie (sarkofagi i nagrobki; fryz Ołtarza).

Nyks pełniła ważną rolę w tradycji orfickiej. Według nich Nyks jest pierwszą zasadą, z której wyłania się wszelkie stworzenie. Fanes w tych wierzeniach jest ojcem, rzadziej dzieckiem Nyks. Orficyzm zakładał też, że dzieckiem Nyks jest Eros.

Potomstwo Nyks

Według Teogonii Hezjoda dziećmi Nyks i Ereba były:

Eter
Hemera

Według tego samego źródła Nyks zrodziła później z siebie następujących bogów:

Prócz tego dziećmi Nyks są też

Charon (przewoźnik dusz zmarłych)
Eros - w tradycji orfickiej
Uranos - w tradycji orfickiej
Astra - w tradycji orfickiej
Hygin podaje (niektóre bóstwa się pokrywają): Moros, Geras, Tanatos, Kery, Sofrozyne, Hypnos, Oneiroi, Eros, Epifron, Porfyrion, Epafos, Eris, Oizys, Hybris, Nemezis, Eufrozyne, Filotes, Eleos, Styks, Mojry, Hesperydy
Tekst Cicero De Natura Deorum podaje: Eros, Dolos, Dejmos, Ponos, Nemezis, Moros, Geras, Tanatos, Kery, Oizys, Momos, Filotes, Apate, Mojry, Hesperydy, Oneiroi
W tekści Bacchylides Frag Nyks jest matką Hekate

Możliwe, że była także matką Achlys, ale nigdzie nie jest to wspomniane.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{Infobox/Postać
+|title1 = Nyks
+|image1 = Nyks.jpeg
+|imię = Nyks|domena = Noc, sny i księżyc|mitologia = [[mitologia grecka]]|rodzaj = Bogini|rodzice = [[Chaos]] (lub [[Fanes]] w orficyzmie)|rodzeństwo = [[Gaja]]
+|dzieci = najważniejsze to: [[Tanatos]], [[Eris]], [[Hypnos]], [[Mojry]], [[Kery]], [[Nemezis]]
+|święte_miejsce=[[Megara]] według Pauzaniasza}}
-'''Nyks '''''mit.grecka'' - [[Plik:Nyks.jpeg|thumb]]prabogini nocy, ksieżyca i snów, małżonka Ereba byli drugą parą greckich bogów. Została zrodzona z Chaosu razem z Gają.
+'''Nyks''' – w mitologii greckiej prabogini nocy, księżyca i snów, małżonka [[Ereb]]a, byli drugą parą greckich bogów. Została zrodzona z [[Chaos|Chaosu]] (bądź  Tartaru i Chaosu). W Rzymie była znana pod imieniem [[Nox]].
+Siedzibą Nyks był Dwór Nocy, znajdujący się na odległym Zachodzie, daleko za krainą [[Atlas]]a.
-Nyks kochała swe dzieci z którym miała Erebem. Bał się jej sam Zeusa (lub Nemezis Zeusa rzuciła by do tartaru gdy ten chciał ją zobyć ), bo go wrzuciała do Królestwa Tartaru.
-==Potomstwo Nyks==
-===Z meżem Erebem===
+Oddawanie jej kultu należało do rzadkości, czczono ją w [[Megara|Megarze]].
-*[[Eter|Eter ]]
+W sztuce przedstawiana jest zwykle jako kobieta ze skrzydłami u ramion, w ciemnej szacie, z zawojem wokół twarzy, na rydwanie, w towarzystwie Gwiazd.
-*[[Hemere ]]
+Wyobrażenie o bogini przejawia się w sztukach plastycznych między innymi w greckim malarstwie wazowym i rzeźbie (sarkofagi i nagrobki; fryz Ołtarza).
-*[[Nemezis]]
+Nyks pełniła ważną rolę w tradycji orfickiej. Według nich Nyks jest pierwszą zasadą, z której wyłania się wszelkie stworzenie. [[Fanes]] w tych wierzeniach jest ojcem, rzadziej dzieckiem Nyks. Orficyzm zakładał też, że dzieckiem Nyks jest [[Eros]].
-*[[Charon]]
+== Potomstwo Nyks ==
-*[[Hypnos]]
+Według ''Teogonii'' [[Hezjod]]a dziećmi Nyks i Ereba były:
-*[[Tanatos]]
+* [[Eter]]
-*[[Styks]] ( też jako córka Okeanosa i Tethys )
-*[[Epiphron]]
+* [[Hemera]]
+Według tego samego źródła Nyks zrodziła później z siebie następujących bogów:
-*[[Moros]]
+* [[Moros]]a
-z rodzene jej samej
-*[[Achlys]]
+* [[Kery]]
-*[[Apate]]
+* [[Tanatos]]a
+* [[Hypnos]]a
-*[[Filotes]]
+* [[Oneiroi]]
+* [[Momos]]a
-*[[Geras]]
+* [[Oizys]]a
+* [[Hesperydy]]
-*[[Momos]]
+* [[Mojry]]
+* [[Nemezis]]
-*[[Mojry]]
+* [[Apate]]
+* [[Filotes]]
-*[[Eris]]
+* [[Geras]]a
+* [[Eris]]
+Prócz tego dziećmi Nyks są też
-*[[Kery]]
+* [[Charon]] (przewoźnik dusz zmarłych)
+* [[Eros]] - w tradycji orfickiej
-*[[Hesperydy]]
+* [[Uranos]] - w tradycji orfickiej
-*[[Oizys]]
+* [[Astra]] - w tradycji orfickiej
-*[[Oneiroi]]
+* Hygin podaje (niektóre bóstwa się pokrywają): [[Moros]], [[Geras]], [[Tanatos]], [[Kery]], [[Sofrozyne]], [[Hypnos]], [[Oneiroi]], [[Eros]], [[Epifron]], Porfyrion, Epafos, [[Eris]], [[Oizys]], [[Hybris]], [[Nemezis]], [[Eufrozyne]], [[Filotes]], [[Eleos]], [[Styks]], [[Mojry]], [[Hesperydy]]
-*[[Phanes]]
+* Tekst ''Cicero De Natura Deorum'' podaje: [[Eros]], [[Dolos]], [[Dejmos]], [[Ponos]], [[Nemezis]], [[Moros]], [[Geras]], [[Tanatos]], [[Kery]], [[Oizys]], [[Momos]], [[Filotes]], [[Apate]], [[Mojry]], [[Hesperydy]], [[Oneiroi]]
-*[[Philotes]]
+* W tekści ''Bacchylides Frag'' Nyks jest matką [[Hekate]]
-*[[Moirae]]
+Możliwe, że była także matką [[Achlys]], ale nigdzie nie jest to wspomniane.
-z Uronosem
+{{Navbox/Postacie/Grecja}}
-*[[Lyssa]]
 [[Kategoria:Bogowie greccy]]
+[[Kategoria:Prabogowie greccy]]
+[[Kategoria:Protogenoi]]
+[[en:Nyx]]

Mitologia Grecka
Bogowie Olimpijscy	Afrodyta • Apollo • Ares • Artemida • Atena • Demeter • Dionizos • Hades • Hefajstos • Hera • Hermes • Hestia • Posejdon • Zeus
Pomniejsi Bogowie	Amfitryta • Ariadna • Asklepios • Boreasz • Charyty • Chronos • Dejmos • Ejlejtyja • Enyo • Eol • Eris • Eros • Erynie • Eter • Euros • Fobos • Hebe • Hekate • Hory • Hymen • Hypnos • Iris • Kymopoleja • Leukotea • Metis • Morfeusz • Muzy • Nemezis • Nike • Notos • Pan • Persefona • Plutos • Psyche • Styks • Tanatos • Tryton • Tyche • Zefir
Tytani	Asteria • Astrajos • Atlas • Eos • Epimeteusz • Fojbe • Helios • Hyperion • Japet • Klimene • Kojos • Krios • Kronos • Lalentos • Leto • Menojtios • Mnemosyne • Okeanidy • Okeanos • Pallas • Perses • Prometeusz • Rea • Selene • Temida • Tethys • Theja
Protegonoi	Ananke • Chronos • Ereb • Eter • Fanes • Gaja • Hemera • Hydros • Natura • Nesoi • Nyks • Ourea • Pontos • Talassa • Tartaros • Thesis • Uranos