Płanetnik

“	Roz, kie już Bóg świat stworzył i toty tu nase hale z turniami tu na Podholu [...] diasi nadnieśni diabła. Diaboł nie uwidzieł, jakig cudów narobieł Bóg, okrutno wziena go zazdrość [...] i chycił stworzać ludzi. Nabroł pełnom garzć gliny i lepi cłeka, tak jako i Pon Bóg lepił [...] Diaboł się zawstydził i uciuk, a chłopami zajon się Pon Bóg. Jednak som nie wiedzioł, ka ig ino dać [...] Niewielo myślący dał ig na chmury: – Icie han! – pedzioł [...]. – Han będziecie s nimi w powietrzu kręcić i zawracać, ka trza będzie, icie han! No i posli w obłoki, bo i jakoz nie, kie taki był ozkoz boski, to i usłuchli, no i ostali płanetnikami. Han siedzom, na chmurak jezdzom, a jak się trafi fajny cas, kie ni ma chmur, nie leje, to złazon na ziemi, tłukom się pomiędzy ludzi i pomagajom w robocie, za łyske straty i dobre słowo.	”
	— Podanie o Płanetnikach z Podhala

Płanetnik
Informacje
Inne nazwy	Chmurnik, Obłocznik
Mitologia	Mitologia słowiańska
Charakterystyka
Rodzaj	Demon powietrzny
Pochodzenie	Dusze smobójców i przedwcześnie zmarłych; wyznaczeni przez los chłopcy
Płeć	Męska
Lokalizacja	Chmury lub świat ludzi
Nastawienie	Do złych demonów powietrznych: Wrogie Do ludzi: Neutralne, wrogie lub przyjazne

Płanetnik (wcześniej znany bardziej, jako Chmurnik lub Obłocznik) (mit. słowiańska) - Demon lub pół-demony chmur i wiatrów; znany na całej słowiańszczyźnie utożsamiany czasem z również ogólnosłowiańskimi Żmijami przez niektórych badaczy (np. Aleksander Gieysztor, Mitologia Słowian). Niewykluczone jednak iż połączenie tych dwóch postaci jest późniejsze i wtórne. Istnieją poglądy łączące go z zachodniosłowiańskim Gradem i południowosłowiańskim Zduchaczem. Płanetnik to także 

Wierzenia

Wierzenia na ich temat nie są jednolite, choć dobrze zakorzenione w ludowych podaniach. Uważano na przykład, że to duchy wiatrów powstałe z dusz samobójców, poronionych płodów, ofiar morderstw lub ludzi, którzy zmarli nagle, a ich wola życia nie pozwalała na odejście do zaświatów Nawii. Muszą więc po śmierci pokutować przez wieczne (lub nie-wieczne?) ciągnięcie, jako wiatr chmur po niebie za pomocą lin (inne podania głoszą iż ciągnęły chmury bezpośrednio na swych barkach). Wyobrażano wtedy, że przyjmują postać wysokich starców w kapeluszach, będąc - zapewnię przez ciężką i nieustanną prace, jaką musiały wykonywać - wychudzonymi i pomarszczonymi zjawami.

Inne opowieści głoszą iż Płanetnicy nie są pokutującymi duszami, lecz wybranymi przez los (lub bogów?) chłopcami, którzy w pewnym momencie swego życia wciągani są do nieba przez tęcze lub chmury, w którym pozostają i przyczyniają się do ruchów obłoków (współpracują ze Strzybogiem?). Czasem spotyka się wersje, w której płanetnicy są wciągani do nieba tylko na czas walki dobra ze złem (W trakcie burzy), gdzie stoją po stronie dobra, a po wygranej wracają z powrotem na ziemie. Oznaką, że chłopiec ma się stać Płanetnikiem są niewielkie/małe skrzydełka wyrastające spod pach na rok lub dwa przed wciągnięciem do nieba. Do ich obowiązków prócz ciągnięcia chmur po niebie należało gromadzenie, a następnie spuszczanie wody w określonym miejscu, dlatego też Płanetnicy przyjaźni gospodarzom mogą być przydatni. Nastawienie wobec ludzi, zależy od tego, jak byli traktowani na ziemi. W tym wariancie mitu, są przedstawiani jako młodzieńcy rośli i silni ponad swój wiek. Uważano, że kiedy chmury wiszą nisko nad ziemią, można usłyszeć nawoływania płanetników. Podobno zdarzało się też, że Chmurnicy zostawali zrzuceni za karę tymczasowo do świata śmiertelników, gdzie zostawali mile ugoszczeni przez górali.