Zmiany: Zeus

Wersja z 18:02, 7 cze 2016

Zeus, Dzeus (mit. grecka) - Trzeci i najwyższy władca niebios i gromowładca, zsyłający burze i pioruny. Jedna z najpotężniejszych postaci w mitologi greckiej (Chociaż pojawiały się potężniejsze), najmłodszy syn tytana Kronosa i tytanidy Rei oraz dziecko, które miało obalić ojca według przepowiedni Uranosa, brat Posejdona, Hadesa, Hestii, Demeter i Hery.

Słynął z dużej ilości kochanek, co wyjątkowo irytowało jego żonę, Herę. Dla Greków był głównym bogiem uważanym za idealny przykład władzy i najpotężniejszego bóstwa. Jego symbolem władzy był piorun, którym rzucał w śmiertelników. Jest opiekunem praw, przybyszy proszący o pomoc, posłów i heroldów. Świętym zwierzęciem Zeusa był orzeł.

Historia Zeusa

Młodość i Tytanomachia

Zeus urodził się jako ostatni syn Kronosa i Rei. Kronos był królem tytanów, który każde dziecko połykał, żeby nie odebrało mu władzy co przepowiedziała mu niegdyś wyrocznia. Zeus był jego szóstym dzieckiem, a trzecim synem. Rea nie mogąc się pogodzić ze stratą kolejnego dziecka od razu po urodzeniu zostawiła go na Krecie w grocie idyjskiej, a tam zajęła się nim Amaltea (według różnych podań była to koza, według innych nimfa). Tymczasem Rea dała mężowi kamień owinięty w pieluchy. Kronos myśląc, że połyka swoje dziecko uspokoił się. Pewnego razu złamał się róg Amaltei, Zeus pobłogosławił go tak, że od tamtego czasu z rogu dostać można było wszystko czego się potrzebowało - powstał tak róg obfitości. Zeus był jak tylko można było chroniony od ojcem. Aby ten nie usłyszał jego śmiechów i zabaw, kapłani Rei wykonywali nad nim hałaśliwe tańce wojenne. Gdy Zeus dorósł wydał tytanom bitwę. Rea podała swemu mężowi środek na wymioty, a on zwrócił dojrzałych bogów: Herę, Posejdona, Hestię, Demeter oraz Hadesa. Dorastali oni w żołądku Kronosa, a nie mogli zginąć - przecież bogowie byli nieśmiertelni. Tak zaczęła się Tytanomachia. Właśnie zmarła koza Amaltea. Zeus z jej skóry zrobił sobie tarczę, której nie przebije żaden pocisk znaną jako Egidę. Rodzeństwo pomogło Zeusowi wygrać nad dwunastoma tytanami, wtrącić ich do Tartaru lub inaczej ukarać (Atlas dźwigał za karę sklepienie niebieskie) po dziesięciu latach walk.

Po Kronosie władcą został Zeus, ponieważ to wylosował a było to najcenniejszą nagrodą. Posejdon został bogiem mórz i oceanów, a Hades bogiem zmarłych.

Gigantomachia

Niema całkowitej pewności, co do tego jak powstali giganci. Według jednych zrodziły się z Eryniami, z krwi rozlanej przez okaleczonego Uranosa, według jednych byli to dzieci Gai i Tartara. Jednak jest pewne, że po klęsce tytanów byli zemstą matki ziemi za strącenie jej dzieci, tytanów, do Tartaru.

Zagrozili bogom olimpijskim, więc ci musieli znowu walczyć. W przeciwieństwie do poprzedników, byli śmiertelni, lecz niemożliwi do zabicia z ręki boskiej. Atena wiedziała, że ta reguła nie tyczy się śmiertelników i poprosiła Heraklesa, syna gromowładcy o pomoc. Przyczynił się do śmierci wielu tytanów w tym m.in. Otusa. Zeus też wykazał się odwagą.

Gaja wydała dla wroga specjalne ziele, które miało uczynić wszystkich gigantów całkowicie nieśmiertelnymi, lecz władca nieboskłonu zgasił Selene, Heliosa i Eos oraz sam znalazł i zniszczył magiczną roślinę. Wraz z synem zabili Porfyriona za to, że próbował zgwałcić panią niebios - Herę. Poza tym uśmiercił jeszcze: Enkeladosa i Mimasa (według niektórych przyczynił się do tego Hefajstos).

Ta wojna także zakończyła się zwycięstwem, a giganci zostali strąceni do Tartaru.

Tyfonomachia

ZALĄŻEK ARTYKUŁU

Ten artykuł to tylko zalążek. Pomóż projektowi Mitologia Wiki, rozbudowując go.

Ta bitwa była najpewniej najtrudniejsza, jaką stoczył Zeus, chociaż przeciwnik był tylko jeden.

Po wygraniu gigantomachi, Gaja ponowiła ostatni raz zrzucić zabójce jej dzieci z tronu świata i powołała z Tartarem Tyfona.

Mity

Pewnego razu zakochał się w przystojnym chłopcu - Ganimedesie. Pod postacią orła sprowadził go na Olimp czyniąc go podczaszym rozdającym Nektar i Ambrozje na wielkich biesiadach i jednym z wielu jego kochanków.
Gdy druga żona Zeusa, Metyda, miała urodzić dziewczynkę została przez niego połknięta, po tym jak usłyszał przepowiednie Gai i Uranosa mówiącą, że kiedy jego żona urodzi córkę, później wyda na świat syna, który obali ojca. Jednak płód nie zginął. Pewien czas po tym wydarzeniu, gdy już ożenił się z Herą, zaczęła strasznie boleć go głowa i poprosił Hefajstosa, żeby roztłukł mu czaszkę. Wtedy z głowy gromowładcy wyskoczyła Atena, wydając przy tym okrzyk bojowy. Działo się to po Tytanomachii, ale na pewno wcześniej niż rozegrała się Gigantomachia.
Pojął Alkmenę pod postacią jej męża i spłodził z nią Heraklesa. Próbował nawet podstępem zmusić niczego nieświadomą Herę do wykarmienia nie swojego dziecka. Jednak ta się zorientowała, odtrąciła go, a z rozlanego mleka powstała droga mleczna, podczas gdy krople, które wpadły do wody stworzyły lilie wodne.
Hera była wściekła na męża za jego kochanki i kiedyś zdenerwowana ofuknęła Zeusa. Ten, także zdenerwowany, zawiesił ją na nieboskłonie, a Hefajstosa, który ją bronił, zrzucił z góry Olimp. Gdy w końcu jego syn wrócił, dał mu za żonę przepiękną Afrodytę w ramach rekompensaty za dawne krzywdy.
Gdy dowiedział się, że jego córka - Persefona, została uprowadzona przez Hadesa, a na ziemi z tego powodu zapanował głód, kazał bratu zwrócić Korę. Jednak ta spożyła kilka ziarenek granatu, gdy była w podziemiu, a to już na zawsze ją z nim związało. Gdy jest przy swej matce, Demeter panuje urodzaj i wiosna, gdy jest u boku Męża w Hadesie, na ziemi panuje zima.
Zeus przebaczył Iksjonowi zabicie członka rodziny i dokonaniu, jako pierwszemu spośród ludzi po potopie, pierwszego morderstwa. Zaprosił go na biesiadę bogów, a ten zamiast być wdzięczny, zaczął podkochiwać się w Herze. Pan niebios stworzył widziadło Hery, a Iksjon od razu począł z nim Centaury. Wszystko było jasne. Strącono niegodziwca w czeluści Tartaru, gdzie jest przyczepiony do wiecznie obracającego się płonącego koła.

Przydomki Zeusa

Horkios - prawy, sprawiedliwy
Ksenios - gościnny
Herkejos - patron osad, czuwa nad prawem własności i nierozerwalnością rodu lub gminy
Hellenios - jako bóstwo narodowe, które spaja różne, często skłócone ze sobą greckie szczepy

Związki z kobietami i narodzone dzieci

Kobieta	Dzieci
Alkmena	Herakles
Antiopa	Amfion, Zetos
Boetis bądź Aix	Aigipan
Danae	Perseusz
Demeter	Persefona
Dia	Peirithous
Dione	Afrodyta
Egina	Ajakos
Elara	Tytios
Elektra	Harmonia, Dardanos, Jazjon
Europa	Minos, Radamantys, Sarpedon
Eurymedousa	Myrmidon
Eurynome bądź Eunomia	Charyty, Asopos
Gaja	Agdistis
Himalia	Spartaios, Kronios, Kytos
Hera	Hefajstos, Ares, Hebe, Ejlejtyja, Enyo
Hybris	Pan
Io	Epafos
Kalliope	Kabirowie
Kallisto	Arkas
Kasjopeja	Atymnius
Karme	Britomarsis
Lamia	Achelois
Leda	Kastor, Polideukes, Helena
Leto	Apollo, Artemida
Maja	Hermes
Metyda	Atena
Mnemosyne	Muzy
Niobe	Argos
Otreis	Meliteus
Pandora II	Graekus
Persefona	Zagreus, Melinoe
Pluto	Tantal
Pyrrha	Hellen
Selene	Pandeja, Ersa, Nemea
Semele	Dionizos
Tajgete	Lakedajmon
Taleja	Palikowie
Temida	Mojry, Hory, Nymfai
Thyia	Magnes, Makedon
nieznana matka	Ate, Litai, Aleteja, Kairos, Fasis, Arkejsjos, Saon

Główne miejsca kultu

Olimpia, jest to miejsce rozgrywania starożytnych igrzysk olimpijskich na cześć Zeusa. Znajduje się tam też świątynia tego boga, obecnie w ruinach. W środku znajdował się niegdyś 13-metrowy złoty posąg Zeusa trzymającego w ręku Nike wykonany przez Fidiasza.
Ateny, tamtejsza świątynia była w momencie ukończenia przez cesarza Hadriana największą w Grecji, znajdował się tam ogromny posąg Zeusa, kopia tego z Olimpii, obecnie z budowli zachowało się 15 kolumn.
Dodona, ośrodek kultu Zeusa i Dione, według mniej popularnej wersji mitu byli to rodzice pięknej Afrodyty.
Nemea, miejsce rozgrywania igrzysk nemejskich rok po igrzyskach olimpijskich, znajduje się tam (obecnie w ruinach) świątynia Zeusa Nemeios.

@@ Linia 31: / Linia 31: @@
 Po wygraniu gigantomachi, Gaja ponowiła ostatni raz zrzucić zabójce jej dzieci z tronu świata i powołała z Tartarem Tyfona.
+==Mity==
+*Pewnego razu zakochał się w przystojnym chłopcu - Ganimedesie. Pod postacią orła sprowadził go na Olimp czyniąc go podczaszym rozdającym Nektar i Ambrozje na wielkich biesiadach i jednym z wielu jego kochanków.
+*Gdy druga żona Zeusa, Metyda, miała urodzić dziewczynkę została przez niego połknięta, po tym jak usłyszał przepowiednie Gai i Uranosa mówiącą, że kiedy jego żona urodzi córkę, później wyda na świat syna, który obali ojca. Jednak płód nie zginął. Pewien czas po tym wydarzeniu, gdy już ożenił się z Herą, zaczęła strasznie boleć go głowa i poprosił Hefajstosa, żeby roztłukł mu czaszkę. Wtedy z głowy gromowładcy wyskoczyła Atena, wydając przy tym okrzyk bojowy. Działo się to po Tytanomachii, ale na pewno wcześniej niż rozegrała się Gigantomachia.
+*Pojął Alkmenę pod postacią jej męża i spłodził z nią Heraklesa. Próbował nawet podstępem zmusić niczego nieświadomą Herę do wykarmienia nie swojego dziecka. Jednak ta się zorientowała, odtrąciła go, a z rozlanego mleka powstała droga mleczna, podczas gdy krople, które wpadły do wody stworzyły lilie wodne.
+*Hera była wściekła na męża za jego kochanki i kiedyś zdenerwowana ofuknęła Zeusa. Ten, także zdenerwowany, zawiesił ją na nieboskłonie, a Hefajstosa, który ją bronił, zrzucił z góry Olimp. Gdy w końcu jego syn wrócił, dał mu za żonę przepiękną Afrodytę w ramach rekompensaty za dawne krzywdy.
+*Gdy dowiedział się, że jego córka - Persefona, została uprowadzona przez Hadesa, a na ziemi z tego powodu zapanował głód, kazał bratu zwrócić Korę. Jednak ta spożyła kilka ziarenek granatu, gdy była w podziemiu, a to już na zawsze ją z nim związało. Gdy jest przy swej matce, Demeter panuje urodzaj i wiosna, gdy jest u boku Męża w Hadesie, na ziemi panuje zima.
+*Zeus przebaczył Iksjonowi zabicie członka rodziny i dokonaniu, jako pierwszemu spośród ludzi po potopie, pierwszego morderstwa. Zaprosił go na biesiadę bogów, a ten zamiast być wdzięczny, zaczął podkochiwać się w Herze. Pan niebios stworzył widziadło Hery, a Iksjon od razu począł z nim Centaury. Wszystko było jasne. Strącono niegodziwca w czeluści Tartaru, gdzie jest przyczepiony do wiecznie obracającego się płonącego koła.
 ==Przydomki Zeusa==
 *Horkios - prawy, sprawiedliwy

Mitologia Grecka
Bogowie Olimpijscy	Afrodyta • Apollo • Ares • Artemida • Atena • Demeter • Dionizos • Hades • Hefajstos • Hera • Hermes • Hestia • Posejdon • Zeus
Pomniejsi Bogowie	Amfitryta • Ariadna • Asklepios • Boreasz • Charyty • Chronos • Dejmos • Ejlejtyja • Enyo • Eol • Eris • Eros • Erynie • Eter • Euros • Fobos • Hebe • Hekate • Hory • Hymen • Hypnos • Iris • Kymopoleja • Leukotea • Metis • Morfeusz • Muzy • Nemezis • Nike • Notos • Pan • Persefona • Plutos • Psyche • Styks • Tanatos • Tryton • Tyche • Zefir
Tytani	Asteria • Astrajos • Atlas • Eos • Epimeteusz • Fojbe • Helios • Hyperion • Japet • Klimene • Kojos • Krios • Kronos • Lalentos • Leto • Menojtios • Mnemosyne • Okeanidy • Okeanos • Pallas • Perses • Prometeusz • Rea • Selene • Temida • Tethys • Theja
Protegonoi	Ananke • Chronos • Ereb • Eter • Fanes • Gaja • Hemera • Hydros • Natura • Nesoi • Nyks • Ourea • Pontos • Talassa • Tartaros • Thesis • Uranos