Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 185: | Linia 185: | ||
[[pt:Zeus]] |
[[pt:Zeus]] |
||
[[ru:Зевс]] |
[[ru:Зевс]] |
||
+ | [[es:Zeus]] |
||
[[Kategoria:Bogowie greccy]] |
[[Kategoria:Bogowie greccy]] |
Wersja z 09:03, 15 lis 2014
Szablon:Bóg grecki
Zeus - lub Dzeus, bóg nieba, błyskawic i piorunów, najmłodszy syn Kronosa i Rei, brat Posejdona, Hadesa, Hestii, Demeter i Hery. Słynął z dużej ilości kochanek, co wyjątkowo irytowało jego żonę, Herę. Dla Greków był głównym bogiem uważanym za idealny przykład władzy i najpotężniejszego bóstwa. Jego symbolem władzy był piorun, którym rzucał w śmiertelników. Jest opiekunem praw, przybyszy proszący o pomoc, posłów i heroldów. Świętym zwierzęciem Zeusa był orzeł.
Historia Zeusa
Zeus urodził się jako syn Kronosa i Rei. Kronos był królem tytanów, który każde dziecko połykał, żeby nie odebrało mu władzy co przepowiedziała mu niegdyś wyrocznia. Zeus był jego szóstym dzieckiem, a trzecim synem. Rea nie mogąc się pogodzić ze stratą kolejnego dziecka od razu po urodzeniu zostawiła go na Krecie w grocie idyjskiej, a tam zajęła się nim Amaltea (według różnych podań była to koza, według innych nimfa). Tymczasem Rea dała mężowi kamień owinięty w pieluchy. Kronos myśląc, że połyka swoje dziecko uspokoił się. Pewnego razu złamał się róg Amaltei, Zeus pobłogosławił go tak, że od tamtego czasu z rogu dostać można było wszystko czego się potrzebowało - powstał tak róg obfitości. Zeus był jak tylko można było chroniony od ojcem. Aby ten nie usłyszał jego śmiechów i zabaw, kapłani Rei wykonywali nad nim hałaśliwe tańce wojenne. Gdy Zeus dorósł wydał tytanom bitwę. Rea podała swemu mężowi środek na wymioty, a on zwrócił dojrzałych bogów: Herę, Posejdona, Hestię, Demeter oraz Hadesa. Dorastali oni w żołądku Kronosa, a nie mogli zginąć - przecież bogowie byli nieśmiertelni. Tak zaczęła się Tytanomachia. Właśnie zmarła koza Amaltea. Zeus z jej skóry zrobił sobie tarczę, której nie przebije żaden pocisk znaną jako Egidę. Rodzeństwo pomogło Zeusowi wygrać nad dwunastoma tytanami, wtrącić ich do Tartaru lub inaczej ukarać (Atlas dźwigał za karę sklepienie niebieskie) po dziesięciu latach walk.
Nie był to jednak koniec walk. Następnie nastała gigantomachia, w której bogom pomagał heros Herakles. Po pladze gigantów na ziemię wstąpił Tyfon, którego po bitwie Zeus przywalił wyspą Sycylią.
Po Kronosie władcą został Zeus, ponieważ to wylosował a było to najcenniejszą nagrodą. Posejdon został bogiem mórz i oceanów, a Hades bogiem zmarłych.
Przydomki Zeusa
- Horkios - prawy, sprawiedliwy
- Ksenios - gościnny
- Herkejos - patron osad, czuwa nad prawem własności i nierozerwalnością rodu lub gminy
- Hellenios - jako bóstwo narodowe, które spaja różne, często skłócone ze sobą greckie szczepy
Związki z kobietami i narodzone dzieci
Kobieta | Dzieci |
---|---|
Alkmena | Herakles |
Antiopa | Amfion, Zetos |
Boetis bądź Aix | Aigipan |
Danae | Perseusz |
Demeter | Persefona |
Dia | Peirithous |
Dione | Afrodyta |
Egina | Ajakos |
Elara | Tytios |
Elektra | Harmonia, Dardanos, Jazjon |
Europa | Minos, Radamantys, Sarpedon |
Eurymedousa | Myrmidon |
Eurynome bądź Eunomia | Charyty, Asopos |
Gaja | Agdistis |
Himalia | Spartaios, Kronios, Kytos |
Hera | Hefajstos, Ares, Hebe, Ejlejtyja |
Hybris | Pan |
Io | Epafos |
Kalliope | Kabirowie |
Kallisto | Arkas |
Kasjopeja | Atymnius |
Karme | Britomarsis |
Lamia | Achelois |
Leda | Kastor, Polideukes, Helena |
Leto | Apollo, Artemida |
Maja | Hermes |
Metyda | Atena |
Mnemosyne | Muzy |
Niobe | Argos |
Otreis | Meliteus |
Pandora II | Graekus |
Persefona | Zagreus, Melinoe |
Pluto | Tantal |
Pyrrha | Hellen |
Selene | Pandeja, Ersa, Nemea |
Semele | Dionizos |
Tajgete | Lakedajmon |
Taleja |
Palikowie |
Temida | Mojry, Hory, Nymfai |
Thyia | Magnes, Makedon |
nieznana matka | Ate, Litai, Aleteja, Kairos, Fasis, Arkejsjos, Saon |
Główne miejsca kultu
- Olimpia, jest to miejsce rozgrywania starożytnych igrzysk olimpijskich na cześć Zeusa. Znajduje się tam też świątynia tego boga, obecnie w ruinach. W środku znajdował się niegdyś 13-metrowy złoty posąg Zeusa trzymającego w ręku Nike wykonany przez Fidiasza.
- Ateny, tamtejsza świątynia była w momencie ukończenia przez cesarza Hadriana największą w Grecji, znajdował się tam ogromny posąg Zeusa, kopia tego z Olimpii, obecnie z budowli zachowało się 15 kolumn.
- Dodona, ośrodek kultu Zeusa i Dione, według mniej popularnej wersji mitu byli to rodzice pięknej Afrodyty.
- Nemea, miejsce rozgrywania igrzysk nemejskich rok po igrzyskach olimpijskich, znajduje się tam (obecnie w ruinach) świątynia Zeusa Nemeios.